دنیا به همه افراد با تیپ های شخصیتی و مشاغل مختلف نیاز دارد. کارشناسی می گفت: قرار نیست همه افراد مدیر شوند و پشت میز بنشینند. تصور کن هیچ پاکبانی در شهر نباشد. چه می شود؟ قول می دهم هیچ مدیری حتی یک روز هم نمی تواند در شهر دوام بیاورد. پس دنیا به همه انسان ها و با هر توانمندی و استعدادی نیاز دارد. چه بسا تعهد اخلاقی یک پاکبان و علاقه به کارش بیش از یک مدیر باشد. در نتیجه باید یاد بگیریم به همه افراد در هر لباس و شغلی احترام بگذاریم.

این مقدمه چینی را کردیم تا بگوییم به گفته فرنگیس شریفی باستان روانشناس، دنیا فقط به وکلا، مهندسان، پزشکان و مدیران نیاز ندارد. دنیا به انسان های خلاق و متعهد نیز نیاز دارد؛ انسان های خلاقی که از همان ابتدای مسیر زندگی با انتخاب رشته تحصیلی می توان به استعدادهای آنها پی برد و آنها را به درستی هدایت کرد. 

این روانشناس روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا با بیان اینکه امروزه عصر تقویت مهارت ها است و صرفا نمی توان به رشته های تحصیلی اکتفا کرد، افزود: اینکه بچه ها مهارت یاد بگیرند، خلاقیت هایشان شناسایی، مهارت هایشان تقویت شود و در ادامه با تکیه بر تقویت مهارت ها و خلاقیت هایشان بتوانند آینده شغلی و مالی شان را تعریف کنند، بسیار حایز اهمیت است؛ پس تکیه بر استعدادسنجی بچه ها برای انتخاب رشته و آینده تحصیلی زندگی شان بسیار مهم است.

این روانشناس تاکید کرد: مراجعه به مشاوران تحصیلی و روانشناسان تربیتی برای استعدادسنجی و کمک به انتخاب رشته بچه ها تاثیر مهمی دارد.

شریفی باستان، با اشاره به اینکه مشاوران و روانشناسان در بحث انتخاب رشته بر اساس انگیزه، تیپ های شخصیتی افراد و استعدادیابی آنها کمکشان می کنند، ادامه داد: این گروه می توانند به بچه ها کمک کنند اما خانواده ها باید دقت داشته باشند به فردی که به عنوان متخصص مراجعه می کنند، دارای مجوز و پروانه اشتغال از سازمان نظام روانشناسی باشد.

وی اضافه کرد: ما الان با معضلی مواجه هستیم؛ برخی افراد که در حیطه دیگری تحصیل کرده اند، در زمینه روانشناسی و مشاوره تحصیلی در شبکه های اجتماعی مشاوره های انگیزشی می دهند و چه آفت هایی که ما از زاویه این افراد دریافت کرده ایم. چراکه با مشاوره های اشتباهی خود باعث مشکلات بسیاری در زندگی افراد به ویژه نوجوانان و جوانان شده اند.

این روانشناس تصریح کرد: خیلی از این افراد برای انتخاب رشته تحصیلی، بدون مصاحبه با فرد، عدم سنجش شخصیتی وی و بدون انجام مصاحبه های بالینی و صحبت با خانواده اقدام به دریافت هزینه های سنگین می کنند. در واقع برای فرد راهی را بر اساس یکسری سوالات پیش پا افتاده و با یکسری صحبت ها که ممکن است بچه ها را انگیزه مند کند، انجام می دهند که سیری اشتباه بوده و مثل یک بادکنک تو خالی است.

شریفی باستان با بیان اینکه بچه ها پس از دریافت این مشاوره ها پر از انگیزه و انرژی می شوند اما بعد متوجه این شده که از پس انجام آن کار و رشته برنمی‌آیند، تصریح کرد: بنابراین به هر کسی که مدعی مشاور تحصیلی است، نمی توان تکیه کرد. والدین باید در این مسیر بچه ها را همراهی کرده و با تحقیق راجع به روانشناسان تربیتی و مشاوران تحصیلی دارای مجوز از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور و سابقه کاری ارزشمند، فرزندشان را برای مشاوره پیش آنها ببرند.

وی اظهار داشت: متاسفانه در سطح دنیا افرادی با عنوان روانشناس نما هستند که مراجعین زیادی هم دارند. این افراد با مشاوره های انگیزشی و راهنمایی های اشتباه و غیرمتخصصانه تنها به دنبال دریافت هزینه و پرکردن جیب خود هستند.

این روانشناس اضافه کرد: به طور معمول مشاوران تحصیلی و روانشناسان تربیتی دارای پروانه کار و مجوز با فرد صحبت می کنند، اطلاعات اولیه را از وی می گیرند، تست استعدادیابی تحصیلی و شغلی در اختیارشان قرار می دهند، هوش فرد را ارزیابی کرده، در صورت لزوم با والدین فرد صحبت می کنند و طی دو تا سه جلسه ارزیابی خودشان را در اختیار خانواده ها قرار می دهند که این خیلی می تواند موثر باشد.

شریفی باستان با بیان اینکه یکی از ضعف های سیستم آموزشی، بحث انتخاب رشته تحصیلی ضعیفی است که در مدارس قرار داده شده است، خاطرنشان کرد: از گذشته تاکنون مشاوران مدرسه بر اساس کلیتی که در اختیار دارند مثل سطح نمرات بچه ها آنها را به تحصیل در رشته های ریاضی، تجربی یا انسانی هدایت می کنند که این اصلا منطقی نیست.

وی گفت: انتخاب رشته فقط از روی سطح نمرات درسی درست نیست و تیپ شخصیتی فرد، سلامت روانی، استعداد و انگیزه وی، علاقه مندی هایش نیز باید ارزیابی و سنجش قرار بگیرند تا بچه ها پس از انتخاب رشته دچار شکست نشوند.

این روانشناس افزود: گاهی نیاز نیست فرد ریاضی بخواند و مهندس شود یا بر اساس نمرات درسی وارد رشته تجربی شود. چراکه علاقه مندی وی نیز باید مورد توجه خانواده ها و مشاوران مدرسه قرار بگیرند. چراکه شاید فرد به نقاشی علاقه مند و در این زمینه موفق باشد. پس برای آنکه نوجوانی در آینده احساس خوشحالی و رضایت مندی داشته باشد، انتخاب رشته تحصیلی درست، بسیار در زندگی تحصیلی و کاری وی در آینده اهمیت دارد.