شاید هر نخودی آرزو داشته باشد که روزی به فِلافل (فَلافل) تبدیل بشود. سطح فلافل برشته و داخل آن مرطوب و نرم است. با اینکه بیشتر افراد فلافل را دوست دارند، ولی عدهٔ کمی طرز تهیه فلافل را می‌دانند. شاید درست‌کردن فلافل از نخود یکی از بهترین موارد استفاده از نخود باشد. اگر شما هم دوست دارید طرز تهیه فلافل رایاد بگیرید و خودتان فلافل خوشمزه و سالم درست کنید، با ادامهٔ این مطلب همراه شوید.
برای تهیهٔ فلافل باید ابتدا نخود را در آب بخیساند. برای تهیهٔ فلافل نباید از نخود پخته‌شده استفاده کنید. شاید این یکی از محدود نکاتی است که باید برای تهیهٔ فلافل بدانید. نکتهٔ دیگری که محل بحث است، استفاده از بیکینگ پودر در فلافل است. برخی در تهیهٔ فلافل از بیکینگ پودر استفاده می‌کنند. ولی عده‌ای دیگر تمایلی به استفاده از آن ندارند. البته استفاده از بیکینگ پودر می‌تواند در افزایش رطوبت و پف فلافل تأثیر چشمگیری داشته باشد.
پخت فلافل
تنها راه برای پختن فلافل سرخ‌کردن آن در روغن داغ است. برای آماده‌کردن فلافل باید آن را سرخ کنید تا پوستهٔ برشتهٔ منحصربه‌فرد در فلافل ایجاد شود و قسمت داخلی آن رطوبت خود را حفظ کند.
فلافل را می‌توان در اَشکال مختلف درست کرد. اما رایج‌ترین اشکال آن به‌شکل کروی و دایره‌ای تخت (دیسکی) است. شناور‌کردن فلافل در روغن فراوان باعث تهیهٔ آسان‌تر آن می‌شود. اما اگر می‌خواهید فلافل را در روغن کم سرخ بکنید، بهتر است که آن را به‌شکل تخت در بیاورید تا سرخ‌کردن آن آسان‌تر بشود.
شاید فلافل سالم‌ترین غذا نباشد، اما خوردن آن همراه با سس و سایر مخلفات بسیار لذت‌بخش است. روش‌های مختلفی برای سرو فلافل وجود دارد. می‌توان فلافل را با سالاد تبوله، کاهو و گوجه ریزشده، ارده و با انواع نان میل کرد.
فلافل غذایی بدون گلوتن است. بنابراین اگر کسی به گلوتن حساسیت داشته باشد، می‌تواند بدون نگرانی فلافل بخورد. همچنین می‌توانید به‌جای نان، فلافل را با برنج طعم‌دارشده سرو بکنید که شبیه به مُجدره (غذایی با برنج طعم‌دارشده و عدس) می‌شود.
سس‌های فلافل
بهتر است فلافل را همراه با سس‌های رقیق میل بکنید. سس ارده سس استاندارد فلافل است. اما می‌توانید آن را با سس ساده‌ای از ماست و لیموترش یا حتی حمص رقیق‌شده نیز میل کنید.
بهتر است فلافل را بلافاصله پس از تهیه، در روغن سرخ کنید تا داخل آن مرطوب و گرم و قسمت بیرونی آن برشته شود.
وقتی فلافل سرخ‌شده را در یخچال بگذارید، پوستهٔ آن، برشتگی، و قسمت داخلی آن، رطوبتش را از دست می‌دهد. اما خبر خوب این است که می‌توانید دوباره فلافل را به حالتی شبیه به فلافل تازه برگردانید. فلافل سرخ‌شده را می‌شود برای ۵ روز و حتی بیشتر در یخچال نگهداری کرد.
نکتهٔ مهم دیگر درباره فلافل، اقتصادی‌بودن آن است. زیرا نخود که جزء اصلی فلافل است، قیمت پایینی دارد. همچنین اگر خودتان فلافل درست بکنید، می‌توانید نمک کمتری بریزید.
طرز تهیه فلافل
استفاده از ادویه‌جات و گیاهان به فلافل‌تان طعم خوبی می‌بخشد. همچنین بهتر است فلافل را بلافاصله پس از سرخ‌کردن میل بکنید. نکتهٔ دیگر این است که برای استفاده از نخود باید حداقل ۱۲ ساعت آن را در آب بخیسانید. مراحل بعدی تهیه و آماده‌سازی فلافل نزدیک به سی دقیقه زمان می‌برد.
ترکیبات موردنیاز برای تهیه فلافل
- ۲۲۵ گرم نخود؛
- ۱ فنجان جعفری ساطوری‌شده؛
- ۱ فنجان گشنیز ساطوری‌شده؛
- ۶ عدد پیازچهٔ خردشده؛
- ۲ حبه سیر ریزشده؛
- ۱ قاشق چای‌خوری زیره؛
- نصف قاشق چای‌خوری پودر گشنیز خشک‌شده؛
- یک و نیم قاشق چای‌خوری نمک؛
- نصف قاشق چای‌خوری بیکینگ پودر؛
- ۴ قاشق چای‌خوری آرد نخودچی؛
- ۵ قاشق غذاخوری آب.
برای سرخ‌کردن فلافل به حدودا ۵۰۰ میلی‌لیتر روغن سرخ‌کردنی نیاز خواهید داشت.
برای تهیهٔ سس ارده به مواد زیر نیاز دارید:
- ۴ قاشق غذاخوری ارده؛
- ۲ قاشق غذاخوری آب‌لیمو؛
- ۴ قاشق غذاخوری آب،
- یک‌چهارم قاشق چای‌خوری نمک.
برای سرو فلافل می‌توانید از نان‌های مختلف، تبوله، حمص، کاهوی ریزشده، گوجه‌فرنگی یا پیاز استفاده بکنید.
مراحل تهیهٔ فلافل
- نخود را در یک کاسهٔ بزرگ و در داخل مقدار زیادی آب سرد بریزید. نخود باید حداقل ۱۲ ساعت در آب باشد. اما اگر تا ۲ روز بماند، بهتر است.
- نخود را آبکش کرده و همراه با سایر ترکیبات فلافل در غذاساز بریزید.
- دستگاه را روشن کنید و تا جایی ادامه بدهید که محتویات کاملا ریز بشوند. (تقریبا ۲ تا ۳ دقیقه)
- محتویات را به‌شکل دلخواه خود در بیاورید. تقریبا ۲۰ عدد فلافل با عرض ۲٫۵ سانتی‌متر درست می‌شود.
- آنها را به‌مدت ۳۰ دقیقه در یخچال بگذارید.
- در ظرفی تا عمق حداقل ۱٫۷ سانتی‌متر روغن بریزید. دما را روی ۱۸۰ تا ۱۹۰ سانتی‌گراد قرار بدهید.
- فلافل‌ها را به‌قدری سرخ کنید که یک لایهٔ برشته طلایی مایل به قهوه‌ای روی آن ایجاد شود.
- سپس فلافل‌ها را روی دستمالی قرار بدهید تا روغن آن کاهش پیدا کند.
- سپس فلافل‌هایی را که تازه سرخ کرده‌اید، با سس یا مخلفات دلخواه‌تان سرو بکنید.
تهیهٔ سس ارده
- ارده و آب‌لیمو را با هم به‌خوبی ترکیب بکنید تا کمی سفت بشوند.
- سپس کم‌کم به آن آب بیفزایید تا به غلظت مناسب دست پیدا کنید. همچنین با نمک می‌توانید طعم بهتری به آن بدهید.
نکاتی دربارهٔ تهیه فلافل
۱. برای تهیهٔ فلافل نمی‌توان از کنسرو نخود یا نخود پخته‌شده استفاده کرد.
۲. برای استفاده از پیازچه تنها از قسمت‌های سفید و سبز روشن آن استفاده کنید. از قسمت‌های تیره‌تر بالای برگ پیازچه استفاده نکنید.
۳. استفاده از بیکینگ پودر در فلافل محل‌بحث است. در برخی دستورالعمل‌های تهیهٔ فلافل بیکینگ پودر وجود ندارد. اما بیکینگ پودر می‌تواند به پف‌کردن و افزایش رطوبت داخل فلافل کمک کند. بدون استفاده از بیکینگ پودر، فلافل شبیه به خمیر می‌شود.
۴. حتما لازم نیست مقدار زیادی روغن بریزید تا فلافل‌ها در آن شناور شوند. اگر می‌خواهید فلافل را به‌شکل کروی درست کنید، ۵۰۰ میلی‌لیتر و اگر می‌خواهید آن را به‌شکل مسطح در بیاورید، ۲۵۰ میلی‌لیتر روغن برای سرخ‌کردن کافی است.
۵. برای مصرف همراه با فلافل برخی سس‌ها بهتر هستند. به‌عنوان مثال، سس ارده به‌طور سنتی با فلافل سرو می‌شود. اما سایر گزینه‌ها عبارت‌اند از ماست ساده، سس ماست و لیموترش (که محتوی ماست، لیموترش، سیر، نمک و روغن زیتون است)، حمص رقیق (که با آب رقیق می‌شود) و سس تند. این سس‌ها باید نسبتا رقیق باشند تا به افزایش رطوبت فلافل کمک بکنند. به‌عنوان مثال خوردن حمص سفت با فلافل توصیه نمی‌شود.
نحوهٔ سرو فلافل
فلافل را می‌توان به روش‌های مختلف سرو کرد. می‌توانید فلافل را با مخلفاتی مانند سالاد تبوله، گوجه، پیاز و سس لای نان لواش یا نان ساندویچی قرار داده و به‌شکل ساندویچ میل کنید. همچنین می‌توانید آن را کنار سالاد یا سایر مخلفات و یا با برنج طعم‌دارشده نیز بخورید.
برای تهیهٔ تبوله باید ۲ قاشق غذاخوری بلغور را در ۳ قاشق غذاخوری آب جوش بریزید تا نرم بشود. سپس ۲ فنجان جعفری و نصف فنجان نعناع خردشده، نصف پیاز قرمز ریزشده، ۲ گوجه‌فرنگی بزرگ ریزشده را به آن اضافه کنید. در نهایت، به آن مقداری آب‌لیمو و نمک بیفزایید. بسته به اینکه تبوله را با چه چیزی سرو می‌کنید، مقدار نمک و آب‌لیمو متغیر است. به‌عنوان مثال، برای سرو همراه با فلافل بهتر است نمک کمتر و آب‌لیموی بیشتری بیفزایید.
گرم‌کردن مجدد
بهتر است فلافل را بلافاصله پس از سرخ‌کردن میل کنید. اما بهترین روش برای نگهداری فلافلی که یک‌بار سرخ کرده‌اید این است که آن را در محفظه‌هایی بدون‌هوا تا ۵ روز در یخچال نگهداری و سپس آن را در مایکروویو گرم بکنید. درنهایت با کمی روغن در دمای ۲۰۰ سانتی‌گراد به‌مدت ۵ دقیقه سرخ کنید تا سطح آن دوباره برشته شود.
همچنین می‌توانید فلافل سرخ‌نشده را به‌مدت ۲۴ ساعت در یخچال یا فریزر بگذارید. اگر فلافل را در فریزر نگهداری می‌کنید، باید آن را ۱ تا ۲ دقیقه بیشتر سرخ کنید.
ارزش غذایی فلافل
هر وعدهٔ فلافل محتوی مواد زیر است:
- کالری: ۷۶؛
- کل چربی: ۴ گرم که معادل ۶٪ نیاز روزانهٔ بدن به چربی است. از این مقدار ۳ گرم را چربی‌های اشباع‌شده تشکیل می‌دهد؛
- ۱۷۹ میلی‌گرم سدیم که معادل ۷٪ نیاز روزانهٔ بدن به این ماده معدنی است؛
- ۱۳۹ میلی‌گرم پتاسیم که معادل ۴٪ نیاز روزانهٔ بدن به این ماده معدنی است؛
- کل کربوهیدرات در هر وعده ۷ گرم است که معادل ۲٪ نیاز روزانهٔ بدن است. از این مقدار ۲ گرم را فیبر و ۱ گرم را قندها تشکیل می‌دهند؛
- ۲ گرم پروتئین که معادل ۴٪ نیاز روزانهٔ بدن به پروتئین است؛
- ۵٫۹٪ نیاز روزانهٔ بدن به ویتامین A؛
- ۶٫۴٪ نیاز روزانهٔ بدن به ویتامین C؛
- ۲٫۵٪ نیاز روزانهٔ بدن به کلسیم؛
- ۵٫۸٪ نیاز روزانهٔ بدن به آهن.
