امسال مدرسه‌ها زودتر از هر سال بازگشایی شده‌اند و فصل آنفولانزا هم در راه است تا به پاندمی کرونا بپیوندد. کرونا و آنفولانزا هر دو علائم مشابهی دارند و این موضوع کار را برای تشخیص بیماری سخت می‌کند.
با آغاز فصل آنفولانزا در پاییز امسال، والدین زیادی درگیر این سؤال ناراحت‌کننده می‌شوند که در صورت دیدن علائم سرماخوردگی در کودکشان و قبل از مراجعه به پزشک، چطور تشخیص دهند که او به آنفولانزا مبتلا شده است و ویزیت یک دکتر عمومی می‌تواند برای بهبودش کافی باشد یا اینکه درگیر بیماری کرونا شده است و نیاز به قرنطینه و مراقبت‌های پزشکی ویژه دارد؟
با این حال، اگر شما هم یک کودک مدرسهای دارید، ما در این مطلب همه چیز را درباره‌ی کرونا و آنفولانزا در فصل پاییز و برگشتن کودکان به مدرسه را به شما توضیح می‌دهیم.
مقایسه‌ی آنفولانزا و کرونا
تحقیقات جدید پیرامون تفاوت علائم آنفولانزا و کرونا در کودکان که به‌تازگی آغاز شده است، نشان می‌دهند که تفاوت زیادی در بستری شدن، ICU رفتن و استفاده از دستگاه‌های تنفسی در کودکان مبتلا به آنفولانزا و کووید-۱۹ وجود ندارد.
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) در آمریکا، به‌تازگی راهنمایی درباره‌ی تفاوت آنفولانزا و COVID-19 منتشر کرده است. طبق گفته این سازمان، برخلاف اینکه تصور می‌شود ویروس‌های آنفولانزا و کرونا به روش‌های مشابهی پخش می‌شوند، ویروس کووید-۱۹ در بین گروههای خاصی از مردم با شرایط سنی خاص، بسیار مسری‌تر از آنفولانزا است. طبق این گزارش، مدت زمان بروز علائم در بازه‌ی قرار گرفتن در معرض ویروس تا بروز بیماری در بدن، همچنین مدت زمانی که ویروس در هوا منتشر می‌شود، بین آنفولانزا و SARS-CoV-2، ویروس عامل بیماری کرونا متفاوت است.
ویروس COVID-19 قدرت شیوع بیشتری نسبت به ویروس آنفولانزا دارد. این یعنی ویروس این بیماری می‌تواند به سرعت و به‌راحتی به بدن افراد مختلف وارد شود و با گذشت زمان، بین جمعیت زیادی از مردم انتقال داده شود.
دکتر فلور ام. مونوز-ریواس، متخصص اطفال در کالج پزشکی بیلور می‌گوید: «به‌عنوان متخصصین اطفال، نگرانی ما از این بابت است که تأثیر واقعی ویروس کرونا بر کودکان، هنوز شناسایی نشده است. با این حال، فصل پاییز و زمستان امسال فرصت ارزیابی رفتار این ویروس در کودکان را در اختیار ما قرار می‌دهد؛ به این علت که حتی اگر فاصله‌ی اجتماعی و سایر پروتکل‌ها برای کنترل کرونا همچنان پابرجا باشد، جامعه به طور کلی به فعالیت‌های عادی خود باز می‌گردد و اقدامات کنترلی با کیفیت قبل و به طور مداوم اجرا نمی‌شوند.»
کارشناسان تأکید دارند که تأثیر کرونا بر روی کودکان را نباید مانند ماه‌های آغازین این پاندمی، کم دانست چون تا پیش از این کودکان اغلب در خانه بودند و به مدرسه نمی‌رفتند، بنابراین کمتر در معرض این ویروس قرار داشتند.
تب و سرفه در کودکان مبتلا به کرونا شایع‌تر است
محققان در پژوهشی، ۳۱۵ بیمار را که بین ۲۵ مارس تا ۱۵ ماه مه سال ۲۰۲۰ میلادی به علت ابتلا به کرونا در بیمارستان بستری شده بودند را بررسی کردند سپس اطلاعات به دست آماده را با ۱۴۰۲ کودکی که از اول اکتبر ۲۰۱۹ تا ۶ ژوئن سال ۲۰۲۰ مبتلا به آنفلوانزا تشخیص داده شده بودند، مقایسه کردند. کودکانی که بدون علامت بودند اما از نظر COVID-19 مثبت بودند ، در این پژوهش گنجانده نشدند.
از گروه اول مبتلا به کرونا، ۱۷٫۱ درصد در بیمارستان بستری شدند، ۵٫۷ درصد در ICU و ۳٫۲ درصد نیاز به دستگاه ونتیلاتور داشتند. از کودکان مبتلا به آنفولانزا ، ۲۱٫۲ درصد در بیمارستان بستری شدند، ۷ درصد در ICU بستری شدند و ۱٫۹ درصد به دستگاه ونتیلاتور نیاز پیدا کردند.
میانگین سنی بیماران بستری شده به علت کرونا ۷ تا ۹ سال بود و مبتلایان به آنفولانزا ۲ تا ۴ ساله بودند. علائم تب و سرفه در کودکان مبتلا به COVID-19 در مقایسه با مبتلایان به آنفولانزا شایع‌تر بود.
علائم زیر در درصد بیشتری از مبتلایان به کرونا مشترک بود؛
- اسهال
- استفراغ
- سردرد
- بدن درد
- درد قفسه سینه
علائم مشترک بین کرونا و آنفولانزا
طبق گفته مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، مشکل دیگر برای والدین این است که ابتلا به کرونا و آنفلوانزا می‌تواند هم‌زمان اتفاق بیفتد.
دکتر ناتانیل بیرز (Nathaniel Beers)، رئیس سیستم مراقبت‌های بهداشتی HSC و متخصص اطفال می‌گوید: «علائم COVID-19 و آنفلوانزا بسیار مشابه هستند، بنابراین والدین باید در صورت بروز تب، سرفه، استفراغ، اسهال یا گلودرد در کودکان حتما به پزشک اطفال مراجعه کنند تا مشخص شود که آیا نیاز به انجام تست کرونا وجود دارد یا باید درمان‌های مربوط به آنفولانزا را انجام دهند.»
دکتر سونجا راسموسن (Sonja Rasmusse)، متخصص اطفال و اپیدمیولوژی در دانشگاه فلوریدا (UFHealth) تأکید می‌کند هم آنفولانزا و هم COVID-19 می‌توانند باعث بیماری شدید در کودکان شوند. او می‌گوید: «همه‌ی ما در این مدت شنیده‌ایم که احتمال ابتلا به کرونا در کودکان کمتر از افراد بزرگسال است، اما این به معنی احتمال صفر ابتلای کودکان به این بیماری نیست.»
تأکید بر تزریق واکسن آنفولانزا
پزشکان تأکید می‌کنند که والدین برای خطر ابتلا به هر دو بیماری را جدی بگیرند. تا زمانی که واکسن کرونا در دسترس نیست، زدن ماسک، شستن دست‌ها و رعایت فاصله‌ی اجتماعی مؤثر‌ترین کارهایی است که باید جدی گرفته شوند. در رابطه با پیشگری از بیماری آنفولانزا هم مهمترین کاری که باید انجام داد، تزریق واکسن آنفولانزا است. با وجود اینکه این واکسن ۱۰۰ درصد از ابتلا به آنفولانزا جلوگیری نمی‌کند، اما امسال تزریق آن حیاتی‌تر از هر وقت دیگری است.
برگشتن کودکان به مدرسه در زمان پاندمی کرونا
با اعلام ستاد مرکزی کرونا برای بازگشایی مدارس در ۱۵ شهریور ماه امسال، شاهد آن هستیم که کودکان و نوجوانان زیادی به کلاس درس رفته‌اند. فارغ از اینکه آیا از اساس فرستادن فرزندان به مدرسه در چنین برهه خطرناکی، کاری درست است یا غلط و بدون هرگونه قضاوتی، اگر شما پدر و مادری هستید که فرزند مدرسهای دارید، ما در ادامه به تعدادی از سؤال‌هایی که حتما برای شما در این دوران مطرح شده است، جواب داده‌ایم.
آیا کودکان کمتر از بزرگسالان در معرض خطر بیماری کرونا قرار دارند؟
تا امروز نتایج تحقیقات نشان می‌دهند که کودکان زیر ۱۸ سال حدود ۸٫۵٪ از مبتلایان به کرونا را تشکیل می‌دهند و مرگ و میر در میان آن‌ها نسبت به گروههای دیگر سنی کمتر است و اغلب به طور خفیف به این بیماری مبتلا می‌شوند. با این حال، مواردی از ابتلا به نوع حاد این بیماری هم در کودکان گزارش شده است. همان‌طور که درباره‌ی بزرگسالان گفته می‌شود، کودکانی که دچار بیماری‌های مزمن و مشکلات پزشکی هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این ویروس قرار دارند و نیازمند مراقبت‌های جدی و ویژه‌تری هستند.
مطالعات بیشتری برای ارزیابی خطر کرونا در کودکان و درک بهتر انتقال آن در این گروه سنی در حال انجام است.
دوره‌ی نهفتگی ویروس کرونا در کودکان چقدر است؟
دوره نهفتگی ویروس کرونا در کودکان مانند بزرگسالان است. بازه‌ی زمانی قرار گرفتن در معرض ویروس COVID-19 و شروع علائم آن معمولا حدود ۵ تا ۶ روز و میانگین آن ۱ تا ۱۴ روز است.
آیا کودکان دارای بیماری‌های زمینه‌ای مانند آسم، دیابت و… باید در این دوران به مدرسه بروند؟
اینکه کودک باید به مدرسه برود یا نه، به وضعیت سلامتی او، میزان شیوع COVID-19 در محل زندگی شما و پروتکل‌هایی که در مدرسه و جامعه برای کاهش خطر انتقال COVID-19 اعمال شده است، بستگی دارد. در حالی که شواهد موجود نشان می‌دهند که خطر ابتلای شدید به این بیماری در کودکان نسبت به بزرگسالان کمتر است، اما همچنان ضروری است که دستورالعمل‌های احتیاطی ویژه‌ای برای به حداقل رساندن خطر انتقال ویروس به کودکان انجام شود. به علاوه باید مزایای بازگشت به مدرسه را هم در نظر گرفت.
طبق تحقیقات، افرادی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری‌های مزمن تنفسی مثل آسم، چاقی، دیابت یا سرطان هستند، نسبت به افراد دیگر بیشتر در معرض خطر ابتلای شدید به کرونا و مرگ هستند. به نظر می‌رسد این مسأله برای کودکان هم وجود داشته باشد، هرچند هنوز نیاز به بررسی‌های بیشتری وجود دارد.
پدر و مادرها باید چه نکاتی درباره‌ی کودک را جدی بگیرند؟
- سلامت کودک خود را زیر نظر بگیرید و در صورت مشاهده علائم، او را از مدرسه دور نگه دارید.
- روش‌های بهداشتی مناسب را به کودک خود بیاموزید و با او تمرین کنید؛
- دستان خود را مرتب با صابون و آب تمیز بشویید. اگر آب و صابون در دسترس نیست، از با ژل و مایع‌های ضدعفونی‌کننده که حاوی حداقل ۶۰٪ الکل است، استفاده کنید.
- همیشه آب آشامیدنی سالم و تصفیه شده در دسترس کودک قرار دهید و به تمیزی سرویس بهداشتی در خانه بیش از پیش اهمیت دهید.
- زباله‌ها که احتمالا شامل ماسک و دستکش‌های استفاده شده است را به‌خوبی جمع‌آوری کنید و هر روز از خانه خارج کنید.
- موقع سرفه و عطسه از دستمال یا آرنج‌تان استفاده کنید و از لمس صورت، چشم، دهان و بینی خودداری کنید.
- کودک را به صحبت و سؤال پرسیدن و بیان احساساتشان به شما و معلم‌شان تشویق کنید. به یاد داشته باشید که کودک شما ممکن است واکنش‌های مختلفی نسبت به شرایط جدید و استرس ناشی از آن داشته باشد. صبور و آگاه باشید.
- با استفاده از حقایق علمی و تأکید به مراقبت از یکدیگر، از تنش‌های میان بچه‌ها که عامل آن می‌تواند ترس از بیماری کرونا باشد، جلوگیری کنید.
- با مدرسه کودکتان برای دریافت اطلاعات و نحوه رعایت پروتکل‌های بهداشتی در ارتباط باشید و حتی از آن‌ها بپرسید که چگونه می‌توانید برای به اجرا درآمدن هر چه بهتر مراقبت‌های بهداشتی، از مدرسه حمایت کنید.
آیا کودکان باید کل روز ماسک بزنند و آیا با ماسک ایمنی کافی دارند؟
طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی WHO، پاسخ این سؤال بستگی به شرایط بیماری کرونا در هر منطقه دارد، با این وجود تأکید می‌شود که کودکان بالای ۱۲ سال، حتما در طول زمان حضور در مدرسه، از ماسک استفاده کنند. ماسک‌های پارچه‌ای مخصوص کودکان با طرح‌های متفاوت نه تنها می‌تواند برای آن‌ها جذاب باشند بلکه از انتشار ویروس کرونا جلوگیری می‌کنند؛ به علاوه هوا برای تنفس راحت‌تر از آن‌ها عبور می‌کند. در این شرایط معلمان به‌راحتی می‌توانند چشمان کودک را ببینند و هنوز هم می‌توانند با او ارتباط برقرار کنند.
باید توجه داشته باشید که وظیفه شما در محافظت از کودک این است که به او آموزش دهید در تمام مدت حضورش در مدرسه حتما ماسک داشته باشد. ماسک‌ها با مسدود کردن قطرات تنفسی حامل ویروس، انتقال ویروس کرونا را کاهش می‌دهند. کودکان اغلب بدون علامت هستند اما می‌توانند ناقل ویروس باشند.
در این شرایط، فعالیت‌های کودکان در مدرسه به چه شکلی باید طراحی شود؟
همان‌طور که می‌دانید که امن‌ترین مکان در زمان این پاندمی، فضای باز است. بازی‌های و سرگرمی‌های زیادی وجود دارند که در آن‌ها می‌شود فاصله‌ی بچه‌ها را از یکدیگر حفظ کرد و با کمترین تماس با اشیا، باعث سرگرمی آن‌ها شد. پیشنهاد خوب دیگر، علامت‌گذاری راهرو‌ها و حیاط مدرسه با روبان‌های رنگی، با هدف آموزش رعایت فاصله‌ی اجتماعی به بچه‌هاست.
توصیه‌ی ما به شما این است که با مربیان و معلمان در ارتباط نزدیک باشید و از آن‌ها بپرسید که چه راهکارهایی برای حفظ امنیت بچه‌ها در مدرسه انجام می‌دهند. اگر اصول بهداشتی آن‌ها در مدرسه کافی و مطابق با پروتکل‌هاست، می‌توانید تا حد زیادی نگرانی را کنار بگذارید؛ اما اگر غیر از این باشد، باید عاقلانه‌ترین کار را برای حفظ سلامت کودک و تمام اعضای خانواده انجام دهید، حتی اگر این کار، نبردن کودک به مدرسه باشد.
با توجه به تأثیر این پاندمی و روال برگزاری مدارس و امتحانات در پایان سال تحصیلی گذشته، با اضطرابی که ممکن است برگشت به مدرسه برای کودک داشته باشد چه کنیم؟
این دوران برای همه سخت و اضطراب‌آور بوده است و حتی اگر بچه‌ها هم به مدرسه بازگردند باز هم همه چیز با گذشته فرق کرده است. مهم است که در مورد مسائل با آن‌ها صحبت کنید. طی این صحبت‌ها، واقع‌بین و راستگو باشید و از گفتن جملاتی مثل «بهت قول میدم که مریض نمی‌شی.» خودداری کنید. در عوض به آن‌ها اطمینان دهید که شما و معلمان مدرسه، نهایت تلاشتان را برای مراقبت از آن‌ها می‌کنید و از آن‌ها هم بخواهید که با رعایت توصیه‌ها، با شما همراهی کنند.
منابع: Healthline, Inside Life Changing Medicine, WHO
