هنگام سرما، عضلات بدن برای تولید گرما به سرعت شروع به انقباض و انبساط می‌کنند. این مسأله باعث می‌شود کل بدن و یا قسمتی از آن، شروع به لرز کردن کند. لرز کردن حتی می‌تواند در روز‌های گرم، در روزهایی که نسیم خنک می‌وزد یا حتی در صورت نشستن در سایه، رخ دهد.
لرزش، یک حرکت غیرارادی و کنترل نشده در بدن است. سکسکه و عطسه، نمونه‌های دیگری از حرکات غیرارادی بدن هستند. در این مقاله قصد داریم شما را با دلایل لرز کردن و درمان‌های خانگی موثر برای آن آشنا کنیم. در ادامه با دیجی‌کالا مگ همراه باشید.
دلایل لرز کردن
شاید فکر کنید لرز کردن هنگام قرار گرفتن در مکان‌های خیلی سرما رخ می‌دهد. اما این تنها دلیل این عارضه نیست. لرز کردن می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
۱. قرار گرفتن در معرض سرما
اگر در مکان‌های سرد، مانند ساحل یا استخر باشید، یا در یک روز سرد بیرون از خانه باشید، ممکن است دچار لرز شوید. همچنین اگر لباس‌هایتان خیس و نم‌دار شوند، ممکن است دچار این عارضه شوید. لرز کردن فقط زمانی که بیرون از منزل هستید، اتفاق نمیفتد.
هنگامی که در منزل هستید، در صورتی که دستگاه تهویه‌ی هوا روی حالت خیلی سرد باشد یا گرمای آن کافی نباشد، ممکن است دچار لرز شوید. بدن انسان زمانی که پیر می‌شود، برای تنظیم دما با مشکل مواجه می‌شود. این موضوع حتی در افراد مسن که سالم هستند هم وجود دارد. بیماری‌هایی مانند دیابت و بیماری‌های قلبی، این مشکل را بدتر می‌کنند.
به محض اینکه بدن‌تان را گرم نگه دارید، لرزتان به تدریج برطرف می‌شود. هر چند زمانی که در معرض سرمای شدید قرار بگیرید و بدن‌تان مدام دچار لرزش شود، ممکن است دچار عارضه‌هایی مانند افت دمای عمومی بدن (سرمازدگی) و یخ‌زدگی شوید، که هر دو به طور بالقوه خطرناک هستند. سایر علائم این دو عارضه عبارتند از:
- بی‌حسی
- تغییر رنگ پوست
- لکنت زبان (تلکلم نامفهوم)
- خواب آلودگی و کسالت شدید
- گزگز و سوزش، به‌ویژه در انگشتان دست و پا، بینی و گوش‌ها
- تاول
اگر فکر می‌کنید دچار افت دمای عمومی بدن و یخ‌زدگی شدهاید، باید فورا تحت مراقبت‌های پزشکی قرار بگیرید.
۲. تب
اگر تب با علائم دیگری مانند گرفتگی گردن، ضربان قلب تند و تنفس سطحی و کم‌عمق همراه شود، باید ظرف کمتر از ۲۴ ساعت به پزشک مراجعه کنید.
به جز احساس سرما، رایج‌ترین دلیل لرز کردن، تب است که پزشکان آن را دمای بالای ۱۰۰ درجه فارنهایت تعریف می‌کنند. تب، معمولا در نتیجه‌ی عفونت رخ می‌دهد، اما التهاب یا واکنش‌های آلرژیک هم می‌توانند باعث افزایش دمای بدن می‌شوند. تب ممکن است با علائم آنفولانزا همراه باشد، اما در بقیه‌ی موارد علائم دیگری ندارد.
نوشیدن مایعات فراوان و مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، به کاهش دمای بدن کمک می‌کنند. اگر تب با علائم دیگری مانند گرفتگی گردن، ضربان قلب تند و تنفس سطحی و کم‌عمق همراه شود، باید ظرف کمتر از ۲۴ ساعت به پزشک مراجعه کنید. اگر علائم دیگری رخ نداد، مراجعه به پزشک تنها در صورتی ضرورت دارد که تب بیشتر از ۳ روز طول بکشد.
۳. عوارض جانبی داروها
لرز کردن ممکن است در نتیجه‌ی مصرف بعضی از داروها رخ دهد. همچنین اگر دوز نامناسبی از داروهای بدون نسخه‌ی پزشک، مکمل‌های گیاهی، یا داروهای با نسخه‌ی پزشک را مصرف کنید، ممکن است دچار لرز شوید.
همیشه عوارض جانبی داروهایی که مصرف می‌کنید را بررسی کنید. اگر فکر می‌کنید به خاطر داروهایی که مصرف می‌کنید دچار لرز شدهاید، پزشک خود را مطلع کنید. بستگی به شدت لرز، ممکن است به مراقبت‌های پزشکی نیاز پیدا کنید.
۴. فعالیت‌های شدید بدنی
دو ماراتون و یا دیگر ورزش‌هایی که به فعالیت‌های شدید بدنی نیاز دارند، ممکن است باعث تغییراتی در دمای بدن شوند که این مسأله منجر به لرز کردن می‌شود.
دو ماراتون و یا دیگر ورزش‌هایی که به فعالیت‌های شدید بدنی نیاز دارند، ممکن است باعث تغییراتی در دمای بدن شوند که این مسأله منجر به لرز کردن می‌شود. این واکنش می‌تواند در هر آب و هوایی رخ دهد، اما احتمال وقوع آن در شرایطی که دمای هوا خیلی سرد یا خیلی گرم است، بیشتر می‌شود.
در هوای خیلی گرم، گرمازدگی و کم آبی بدن منجر به بروز این واکنش می‌شود و در هوای خیلی سرد، پایین آمدن درجه‌ی حرارت بدن و کم آبی، باعث بروز این واکنش می‌شود. علائم دیگری که ممکن است در هر دو شرایط تجربه کنید، عبارتند از:
- سیخ شدن موی بدن
- گرفتگی عضلات
- گیجی
- ضعف و خستگی
- حالت تهوع و استفراغ
اگر می‌خواهید هنگام ورزش کردن دچار لرز نشوید، بدن خود را آب‌رسانی کنید و هنگام ورزش کردن، لباس مناسب بپوشید. در گرم‌ترین یا سرد‌ترین ساعات روز ورزش نکنید. همچنین مدت زمانی که فعالیت‌های بدنی شدید انجام می‌دهید را کاهش دهید.
برای برطرف کردن این علائم، آب‌رسانی به بدن و تلاش برای برگرداندن دمای بدن به حالت طبیعی، کافی است. هر چند در بعضی موارد ممکن است برای درمان، به تزریق داخل وریدی نیاز پیدا کنید.
۵. کم‌کاری تیروئید (تیروئید غیرفعال)
کم‌کاری تیروئید، به شرایطی گفته می‌شود که در آن، غده‌ی تیروئید به اندازه‌ی کافی، هورمونی که وظیفه‌ی تنظیم میزان سوخت‌وساز بدن یا تقویت سلامت کلی بدن را بر عهده دارد، تولید نمی‌کند. این شرایط باعث افزایش حساسیت بدن به سرما و در نتیجه لرز کردن می‌شود. سایر علائمی که به همراه کم‌کاری تیروئید رخ می‌دهند، عبارتند از:
- پف کردن صورت
- اضافه وزن بی‌دلیل
- خشکی پوست، ناخن‌ها و مو
- ضعف، درد یا گرفتگی عضلات
- ضعیف شدن حافظه
- یبوست
کم‌کاری تیروئید را می‌توان از طریق آزمایش خون تشخیص داد. این عارضه قابل درمان است و معمولا برای درمان آن، فرد بیمار باید به صورت روزانه دارو مصرف کند.
۶. افت قند خون
افت قند خون، زمانی اتفاق میفتد که سطح قند خون به طور غیرعادی پایین است. این عارضه در افراد دیابتی، ممکن است نشانه‌ی نیاز به تغییر دارو و رژیم غذایی باشد. هرچند این عارضه در افراد غیردیابتی هم ممکن است رخ دهد.
در افت قند خون، برای برگرداندن سطح قند خون به حالت عادی، به درمان‌های فوری نیاز می‌شود. یکی از نشانه‌های افت قند خون، احساس لرزش و ضعف عضلات است که ممکن است مانند علائم لرز باشد. علائم دیگر افت قند خون عبارتند از:
- تعریق
- کج خلقی و زود رنج شدن
- تپش قلب
- سوزن سوزن شدن اطراف دهان
- گیجی
- حملات
- تاری دید
۷. سوء تغذیه
سوء تغذیه ممکن است به دلیل دسترسی ضعیف به مواد غذایی مغذی، یا شرایطی که بر توانایی بدن برای جذب مواد غذایی اثر می‌گذارد، یا اختلالات تغذیه‌ای مانند کم اشتهایی رخ دهد.
سوء تغذیه زمانی اتفاق میفتد که بدن دچار کمبود مواد مغذی می‌شود. سوء تغذیه ممکن است به دلیل دسترسی ضعیف به مواد غذایی مغذی، یا شرایطی که بر توانایی بدن برای جذب مواد غذایی اثر می‌گذارد، یا اختلالات تغذیه‌ای مانند کم اشتهایی رخ دهد.
عدم تعادل در مصرف مواد مغذی باعث می‌شود بدن به درستی کار نکند. از دیگر علائم سوء تغذیه می‌توان موارد زیر را نام برد:
- احساس خستگی یا خواب آلودگی
- ضعف
- دشواری در تمرکز
- رنگ پریدگی پوست
- راش (بثورات) پوستی
- تپش قلب
- احساس از حال رفتن و گیجی یا غش کردن
- مورمور شدن و بی‌حسی مفاصل و اندام
- در خانم‌ها پریود نامنظم، قاعدگی سنگین (پریود شدید) یا ناباروری
اگر فکر می‌کنید سوء تغذیه دارید، به پزشک مراجعه کنید. سوء تغذیه، یک موقعیت خطرناک و جدی است و در صورت عدم درمان، منجر به بروز یک سری عوارض می‌شود.
۸. واکنش‌های احساسی شدید
لرز زمانی اتفاق میفتد که نسبت به یک موقعیت، واکنش‌های احساسی عمیق و شدید داشته باشید. از جمله احساساتی که ممکن است منجر به لرز شوند، می‌توان به احساس ترس و اضطراب اشاره کرد.
لرز، همچنین می‌تواند به علت تجربه‌های مثبتِ بسیار هیجان انگیز، مانند گوش دادن به موسیقی یا سخنان الهام‌بخش رخ دهد. گاهی اوقات این موقعیت را هیجان می‌نامند. چنین واکنش‌های احساسی ممکن است به علت مکانیسم‌های دستگاه عصبی که باعث آزاد شدن دوپامین (یک پیام‌رسان عصبی) می‌شوند، رخ دهند.
۹. عفونت خون (گند خونی)
مسمومیت عفونی، واکنش شدید بدن به عفونت است و اغلب در ارتباط با عفونت‌های ریه، پوست، روده یا دستگاه ادرار اتفاق میفتد. یکی از علائم عفونت خونی، لرز است.
از علائم دیگر این عارضه می‌توان به احساس سردرگمی، احساس عرق یا خیس شدن پوست، درد، افزایش ضربان قلب و تنگی نفس اشاره کرد. عفونت خونی، یک وضعیت اورژانسی است و افراد مبتلا به آن نیازمند درمان فوری با آنتی‌بیوتیک در بیمارستان هستند.
۱۰. رعشه
ارتعاش و لرزش غیرارادی بدن می‌تواند ناشی از یک بیماری عصبی مربوط به مغز، به نام رعشه (لرزش اساسی بدن) باشد. این بیماری که حدود ۱۰ میلیون نفر را در ایالت متحده تحت تاثیر قرار داده، باعث ایجاد لرزش در دست، پا، بدن یا صدا می‌شود. لرزش اساسی، می‌تواند ناشی از علائم بیماری پارکینسون باشد که اختلالی است که بخشی از مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به تدریج پیشرفت می‌کند.
۱۱. لرزهای بعد از بیهوشی
لرز، می‌تواند بعد از هوشیاری فرد پس از بیهوشی عمومی رخ دهد. دمای بدن ممکن است طی عمل جراحی کاهش یابد که این موضوع منجر به لرز فرد بعد از به هوش آمدن می‌شود.
بیهوشی همچنین می‌تواند توانایی بدن را برای تنظیم دما تحت تاثیر قرار دهد که این مسأله سریع گرم شدن بدن بعد از عمل را سخت می‌کند. پزشکان معمولا دمای بدن فرد را بعد از به هوش آمدن بررسی کرده و در صورت نیاز، برای برطرف کردن لرز از پتو و بخاری استفاده می‌کنند.
درمان‌های خانگی لرز
لرز کردن معمولا موقت بوده و ممکن است به دلیل بعضی شرایط پزشکی رخ دهد. اگر نگران این موضوع هستید، علائم دیگری که دارید را به اطلاع پزشک برسانید. اگر لرز به دلیل تب، افت قند خون یا تجربه‌ی احساسات قوی رخ دهد، می‌توان با درمان علت اساسی، آن را برطرف کرد. همچنین می‌توانید برای درمان لرز در خانه، کارهای زیر را انجام دهید:
- برطرف کردن تب با نوشیدن مایعات فراوان و مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی
- برگرداندن سطح قند خون به سطح نرمال با خوردن خوراکی‌هایی که به حفظ قند خون کمک می‌کنند.
- نوشیدن لیمو و آب داغ
- استفاده از پتوی اضافه
- نشستن در یک مکان خلوت و به آرامی نفس کشیدن، به منظور برگرداندن آرامش
نکته‌ی آخر
لرز کردن می‌تواند در افراد مسن یا افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای شدیدتر باشد، چون این افراد کمتر قادر به تنظیم دمای بدن خود هستند؛ بنابراین ممکن است بیشتر احساس سرما کنند. گرم نگه داشتن خود در آب و هوای سرد، برای حفظ سلامتی بدن ضروری است. تب، باعث افزایش ضربان قلب و تنفس سریع‌تر می‌شود، که این موضوع می‌تواند در افرادی که مشکلات قلبی یا ریوی دارند، جدی و خطرناک باشد.
منبع: healthline, medical news today
