سندرم روده‌‌ی چکه کن چیست؟ از علائم تا راه‌های درمان و رژیم غذایی

چقدر درباره‌ی سندرم روده‌‌ی چکه کن می‌دانید؟ تخمین زده می‌شود که چندین میلیون مبتلا به سندرم روده‌‌ی چکه کن وجود دارد، در حالی که اغلب این افراد، از این وضعیت بی‌خبرند. خوشبختانه پیروی از یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند به بهبود سندرم روده‌‌ی چکه کن، کمک فراوانی کند.

توجه داشته باشید که سندرم روده‌‌ی چکه کن، علاوه بر مشکلات گوارشی، می‌تواند منجر به حساسیت‌های غذایی، خستگی، درد مفاصل، بیماری‌های تیروئیدی و اختلالات خودایمن هم شود. متخصصین تغذیه بر این باورند که سریع‌ترین راه رهایی از این وضعیت، رعایت یک رژیم غذایی مناسب است. در این مقاله سعی شده تا اطلاعاتی در ارتباط با رژیم‌های مؤثر برای مقابله با سندرم روده‌‌ی چکه کن گردآوری شود. در ادامه با دیجی‌کالا مگ همراه باشید.

سندرم روده‌‌ی چکه کن

سندرم روده‌‌ی چکه کن می‌تواند در اثر از بین رفتن پیوستگی پوشش داخلی روده‌ی کوچک ایجاد شود. پوشش داخلی روده‌ی کوچک مانند یک فیلتر عمل کرده و مانع عبور برخی از مواد سمی یا مضر به داخل جریان خون می‌شود. هر گونه آسیبی به این لایه‌ی حساس سلولی می‌تواند نفوذپذیری روده‌ی کوچک را تحت تأثیر قرار دهد، در این وضعیت ممکن است برخی از مواد مضر یا خطرناک جذب خون شده و سلامت فرد مبتلا را به خطر بیندازد. برای مثال ورود چربی و پروتئین‌های نیمه هضم شده به داخل جریان خون می‌تواند منجر به بروز علائم حساسیت نسبت به آن‌ها شود.

علائم سندرم روده‌‌ی چکه کن

از مهم‌ترین علائمی که مبتلایان به سندرم روده‌‌ی چکه کن تجربه می‌کنند، حساسیت‌های متنوع غذایی است. حساسیت‌های غذایی ایجاد شده در مبتلایان به این سندرم، شدید نیست.

این سندرم می‌تواند برخی از علائم زیر را به همراه داشته باشد.

• ورم
• حساسیت‌های پوستی
• اختلالات تیروئیدی
• خستگی
• درد مفاصل
• سردرد
• مشکلات پوستی مانند آکنه
• اختلالات گوارشی
• افزایش وزن

در صورتی که نفوذپذیری روده‌ی کوچک بهبود نیابد، می‌تواند منجر به بروز علائم شدیدتری شود. مهم‌ترین این علائم به شرح زیر هستند؛

• بیماری التهابی روده (IBD)
• آرتروز
• اگزمای پوستی
• پسوریازیس
• افسردگی
• اضطراب
• سردردهای میگرنی
• دردهای عضلانی
• خستگی مزمن

بر اساس مطالعات انجام شده، شواهد بسیاری مبنی بر ارتباط مستقیم میان سندرم روده‌‌ی چکه کن و برخی از بیماری‌های خودایمن مانند دیابت نوع ۱ وجود دارد. علاوه بر این، مبتلایان به این سندرم می‌توانند دچار سوء هاضمه هم بشوند. در این وضعیت جذب بسیاری از مواد معدنی و مغذی حیاتی مانند روی، آهن و ویتامین B12 دچار اختلال شده که می‌توانند عوارض جدی را به دنبال داشته باشد. متخصصین توصیه می‌کنند که از آزمون روده‌ی چکه کن برای تشخیص ریشه‌ی اصلی علائم و نشانه‌های مبتلایان استفاده شود.

علل ابتلا به سندرم روده‌‌ی چکه کن

عللی که می‌توانند منجر به سندرم روده‌‌ی چکه کن شوند، در ادامه آورده شده‌اند.

• رژیم غذایی ناسالم (فاقد فیبر یا غنی از قند و کربوهیدرات)
• استعمال سیگار
• مصرف الکل
• مصرف مدام برخی از ترکیبات دارویی
• سابقه‌ی ژنتیکی

برخی انتخاب‌های نادرست غذایی که می‌توانند منجر به بروز این سندرم شوند،به شرح زیر هستند؛

لکتین

این ترکیب را می‌توان علاوه بر غلات، در بسیاری از خوراکی‌ها یافت. مصرف متعادل لکتین عوارض منفی به دنبال ندارد، زیرا به‌آسانی توسط دستگاه گوارش هضم و جذب می‌شود. با این حال، برخی از خوارکی‌های غنی از لکتین مانند گندم، برنج و سویا می‌توانند منجر به بروز علائم سندرم روده‌‌ی چکه کن شوند.

شیر پاستوریزه‌ی گاو

اصلی‌ترین ترکیبی که در مواد لبنی می‌تواند باعث ایجاد سندرم روده‌‌ی چکه کن شود، کازئین A1 نام دارد. همچنین، طی فرآیند پاستوریزه شدن فرآورده‌های لبنی، آنزیم‌های حیاتی برای هضم آسان‌تر ترکیبات قندی مانند لاکتوز از بین می‌روند؛ به این ترتیب، گوارش این دسته از مواد مغذی دشوارتر می‌شود. به همین دلیل، متخصصین تغذیه توصیه می‌کنند که از شیر سنتی گاو، بز و گوسفند به‌عنوان جایگزین شیرهای پاستوریزه استفاده شود.

گلوتن

این ترکیب را می‌توان در بسیاری از غلات یافت. بر اساس میزان تحمل دستگاه گوارش افراد، گلوتن می‌توان منجر به تخریب لایه‌ی پوششی روده‌ی کوچک شود. در صورتی که از اختلالات خودایمنی رنج نمی‌برید، می‌تواند از غلات تخمیری و سایر ترکیبات حاوی گلوتن استفاده کنید.

قند

قند یا شکر جزء ترکیباتی هستند که در مقادیر بالا می‌توانند عملکرد دستگاه گوارش را مختل کنند. مصرف بیش از اندازه‌ی قند یا شکر می‌تواند منجر به رشد و تکثیر مخمرهای گوارشی مانند کاندیدا و باکتری‌های مضر روده شود. این دسته از باکتری‌ها قادرند تا با ترشح برخی از سموم دفعی به نام اگزوتوکسین، سلول‌های پوششی سالم لوله‌ی گوارش را از بین برده و منجر به سوراخ شدن دیواره‌ی روده یا معده شوند.

خوراکی‌های مفید برای بهبود سندرم روده‌‌ی چکه کن

مبتلایان به سندرم روده‌‌ی چکه کن می‌توانند با پیروی از یک رژیم غذایی سالم، به فرآیند بهبودی دستگاه گوارش خود سرعت بخشند.

برخی از ترکیبات خوراکی می‌توانند به ترمیم پوشش داخلی روده کمک شایانی کنند. این دسته از ترکیبات به آسانی هضم می‌شوند، در نتیجه دستگاه گوارش زمان بیشتری برای ترمیم‌ لایه‌های آسیب دیده‌ی خود دارد. برخی از مهم‌ترین ترکیبات خوراکی که می‌توانند به بهبود سندرم روده‌‌ی چکه کن کمک کنند، در زیر آورده شده‌اند؛

آب قلم

آب قلم حاوی کلاژن و اسیدهای آمینه ضروری مانند پرولین و گلایسین است که به ترمیم دیواره‌ی سلول‌های آسیب دیده کمک زیادی می‌کنند. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که رژیم غذایی ۳ روزه‌ی آب قلم می‌تواند به بهبود سندرم روده‌‌ی چکه کن و برخی از بیماری‌های خودایمن کمک فراوانی کند.

لبنیات سنتی

لبنیات سنتی حاوی باکتری‌های تخمیری مفیدی هستند که می‌توانند لاکتوز را به اسیدهای چرب کوتاه زنجیر تبدیل کنند. این دسته از اسیدهای چرب کمک فراوانی به بهبودی دستگاه گوارش می‌کنند. دوغ، ماست، کره و پنیر تازه جزء بهترین ترکیبات لبنی برای کاهش علائم سندرم روده‌‌ی چکه کن هستند.

فرآورده‌های نارگیل

تمامی فرآورده‌های به دست آمده از نارگیل برای دستگاه گوارش مفید هستند. محققین بر این باورند که اسیدهای چرب موجود در نارگیل جزء آسان هضم‌ترین چربی‌های موجود در طبیعت هستند، در نتیجه می‌توانند به حفظ سلامت روده کمک شایانی کنند. علاوه بر این، شیر نارگیل حاوی برخی باکتری‌های مفید است که فعالیت‌های دستگاه گوارش را تقویت می‌کنند.

دانه‌های خوراکی

برخی از دانه‌های خوراکی مانند چیا و تخم کتان حاوی مقادیر زیادی فیبر هستند که باعث رشد باکتری‌های مفید دستگاه گوارش می‌شوند. در صورت ابتلا به سندرم روده‌‌ی چکه کن شدید، بهتر است که با مصرف میوه یا سبزیجات بخارپز، میزان فیبر دریافتی روزانه‌تان را افزایش دهید.

چربی سالم

مصرف متعادل چربی‌های سالم می‌تواند به فرآیند هضم و جذب سایر غذاها کمک کنند. از مواد خوارکی که حاوی این دسته از چربی‌ها هستند، می‌توان به زرده‌ی تخم‌مرغ، آووکادو، ماهی سالمون و روغن نارگیل اشاره کرد.

میوه

مصرف یک الی ۲ وعده میوه در روز می‌تواند نیاز بدن به انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی را تأمین کند. از سیب یا گلابی بخارپز می‌توان برای تهیه‌ی مرباهای خانگی استفاده کرد. متخصصین تغذیه بر این باورند که بهترین زمان برای مصرف میوه، صبح هنگام است. همچنین لازم به ذکر است که مصرف بیش از حد میوه می‌تواند برای بدن مضر باشد، در نتیجه باید در مصرف این دسته از خوراکی‌ها تعادل رعایت شود.

مکمل‌های مفید برای بهبود این سندروم

در راستای رعایت رژیم‌های سالم و مفید می‌توان از مکمل‌های غذایی برای بهبود و درمان سندرم روده‌‌ی چکه کن استفاده کرد. تعدادی از مهم‌ترین این مکمل‌ها در ادامه آورده شده‌اند.

ترکیبات پروبیوتیک ( ۵۰ الی ۱۰۰ میلیون واحد در روز)

پروبیوتیک‌ها به‌عنوان مهم‌ترین مکمل غذایی برای ترمیم عملکرد دستگاه گوارش شناخته می‌شوند، زیرا می‌توانند با افزایش تعداد باکتری‌های مفید گوارشی و کاهش میکروارگانیسم‌های مضر روده، تعادل میان فلورنرمال‌های گوارشی را برقرار کنند. توصیه می‌شود که پروبیوتیک‌ها در دو شکل مکمل و خوراکی مصرف شوند. بر اساس مطالعات صورت گرفته، اصلی‌ترین عوامل موجود در مواد پروبیوتیک به شرح زیر هستند؛

• باسیلوس کلاوسی
• باسیلوس سابتیلیس
• ساکارومایسز بولاردی
• باسیلوس کوآگولانس

آنزیم‌های گوارشی

مصرف یک الی ۲ کپسول حاوی آنزیم‌های گوارشی در ابتدای وعده‌های غذایی می‌تواند به هضم کامل مواد خوراکی کمک کند. به این ترتیب، احتمال آسیب دیدن پوشش داخلی دستگاه گوارش تا حد زیادی کاهش می‌یابد.

گلوتامین

گلوتامین جزء اسید‌های آمینه‌ی ضروری با خواص ضدالتهابی است که قادر تا به رشد و ترمیم لایه‌های داخلی لوله‌ی گوارش کمک بسیاری کند. مکمل‌های حاوی گلوتامین را می‌توان به شکل پودر تهیه و مصرف کرد.

نمونه‌ی رژیم غذایی

روز اول

• صبحانه: آووکادو به همراه دانه‌های خوراکی تست شده در کنار گوجه‌فرنگی
• ناهار: استیک گوشت در سالاد و سبزیجات بخارپز
• شام: بشقاب پروتئین و سبزیجات سرخ شده

روز دوم

• صبحانه: ماست به همراه دانه‌ی چیا و تمشک
• ناهار: ماهی سالمون پخته در کنار سبزیجات بخارپز با روغن زیتون
• شام: مرغ سرخ شده به همراه سالاد مخلوط یا سوپ سبزیجات

روز سوم

• صبحانه: اسموتی مخلوط شیر نارگیل و شیر گاو به همراه کره‌ی بادام و پودر مکمل کلاژن
• ناهار: سالاد مرغ با ماست و آووکادو در کنار سبزیجات
• شام: استیک گوشت یا ماهی به همراه سوپ سبزیجات

منبع: draxe