به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، وزیر کار در نخستین جلسه شورای عالی اشتغال در ۶ آبان، اعلام کرد که برنامه‌ریزی شده است یک میلیون و ۸۵۰ هزار شغل تا پایان سال ۱۴۰۱ ایجاد شود. وعده ایجاد نزدیک به ۲ میلیون شغل در حالی از سوی وزیر کار مطرح شده که به اعتقاد کارشناسان و صاحب‌نظران بازار کار، دولت برای تحقق این وعده باید کارهای زیادی را انجام دهد؛ وگرنه در بهترین حالت، این هدف به سرنوشت همه طرح‌ها و اهداف زیبایی دچار خواهد شد که صرفا روی کاغذ باقی ماندند. در همین خصوص در کلاب‌هاوس خبرآنلاین که با حضور اصغر آهنی‌ها، نماینده کارفرمایان در شورای عالی کار، مرتضی افقه، اقتصاددان، مهدی پازوکی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، محسن باقری، عضو هیات مدیره کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان تهران، علی نصیری، اقتصاددان، حمیدرضا صالحی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران و علی خدایی، نماینده کارگران در شورای عالی کار، وعده ایجاد ۲ میلیون شغل مورد بررسی قرار گرفت.
آهنی‌ها: اشتغال ۲ میلیون محقق می‌شود، اما به شرط‌ها
اصغر آهنی‌ها، نماینده کارفرمایان در شورای عالی کار در کلاب‌هاوس خبرآنلاین با موضوع وعده اشتغال دو میلیونی واقعیت یا سراب می‌گوید: اینکه بگوییم با توجه به منابع مالی اندک، اشتغالی نخواهیم داشت، رد می‌کنم. اگر دولت بخواهد کاری کند، این اتفاق می‌افتد، ولی اشتغال باید در قالب بخش خصوصی صورت گیرد.
وی با تاکید بر اینکه باید موانع پیش پای بخش خصوصی برداشته شود تا انگیزه پیدا کنیم تولید و اشتغال را استارت بزنیم، می‌افزاید: عدد ۲ میلیونی که بیان شده، هدف است و اگر تا یک‌سال و نیم دیگر یک‌سری اتفاقات بیفتد، قابل دسترس است.
نماینده کارفرمایان در شورای عالی کار تصریح می‌کند: اگر بخش دولتی از تصدی‌گری به سمت نظارت برود، بخش خصوصی می‌تواند اشتغال خوبی را ایجاد کند. در زمینه اشتغال غیرمستقیم نیز فعال شدن واحدها می‌تواند عددهای بالای اشتغال را ایجاد کند، ولی لازمه این موضوع، برنامه و مدیریت قوی است.
آهنی‌ها متذکر می‌شود: مشکل ما در کشور این است که بخش‌های مختلف به صورت جزیره‌ای مباحثی را اجرا می‌کنند، اما باید به یک سیستم هدفمند و یکپارچه برسیم. باید با حساب، هزینه‌ها را انجام دهیم؛ ضمن اینکه از دلالی به تولید ثروت برویم. اگر این اتفاق بیفتد، سرمایه‌های سرگردان کشور به‌سمت کارآفرینی در بخش‌های مختلف می‌رود.
وی تاکید می‌کند: لازمه این کار این است که دلالی دیگر اقتصادی نباشد و به تولید، مزایا و امتیاز دهیم.
افقه: خروج سرمایه از کشور شدت گرفته است
مرتضی افقه، اقتصاددان نیز در ادامه کلاب‌هاوس خبرآنلاین درباره ایجاد اشتغال دو میلیونی تا پایان ۱۴۰۱ می‌گوید: باید ببینیم تحریم‌ها برداشته می‌شود یا خیر؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد در کوتاه‌مدت ایجاد اشتغال ۲ میلیونی با وضعیت کنونی اقتصاد ممکن نیست.
وی می‌افزاید: هنوز دولت جدید برنامه اجرایی ارائه نکرده و وعده‌هایی که داده شده است، همگی جنبه‌های شعاری دارد؛ در حالی که با به‌کار بردن کلمه «باید» نمی‌توان برنامه‌ای را در حوزه اقتصاد محقق کرد و اقتصاد دستوربردار نیست.
این استاد دانشگاه تصریح می‌کند: باید در شرایط واقعی در خصوص اقتصاد بحث کرد. اگر تحریم‌ها برداشته بود نیز نمی‌توان انتظار ایجاد ضربتی شغل را داشت. این بدان معناست که در کوتاه‌مدت حتی به فرض رفع تحریم نمی‌توان انتظار ایجاد شغل داشت و باید برای میان‌مدت برنامه ریزی کرد.
افقه عنوان می‌کند: با فرض برداشته شدن تحریم‌ها، مقداری گشایش‌هایی با دوپینگ نفت اتفاق می‌افتد، ولی ایجاد اشتغال ۲ میلیون نفری با سیستم اداری و اجرایی ناکارآمد موجود، ممکن نیست. با فرض رفع تحریم‌ها حتی نمی‌توان امیدوار و خوشبین به اشتغال نیمی از این میزان بود.
افقه همچنین با بیان اینکه مشکلات اقتصادی، نمود اقتصادی دارند، ولی ریشه غیراقتصادی دارند و با فرمول‌های اقتصادی قابل حل نیستند، متذکر می‌شود: برای حل بحران‌های اقتصادی، به تحولات سیاسی ساختاری نیاز داریم. برخی عنوان می‌کنند اشتغال ارتباطی به سیاست خارجی ندارد، این سوال مطرح است که مگر در شرایط تنش، سرمایه‌گذار وارد می‌شود؟ تنش تنها جنگ نیست. تغییر مکرر مدیران و سیاست‌ها نیز به معنای بی‌ثباتی است.
این کارشناس اقتصادی تصریح می‌کند: در چنین شرایطی، رفتن سرمایه از کشور شدت می‌گیرد. به هر حال می‌توانستیم شغل ایجاد کنیم، ولی بسترهای ضدتولید و ضدتوسعه، مانع حضور این سرمایه‌ها در ایران هستند.
افقه با بیان اینکه ساختارهای ما ضدتولید و ضدتوسعه است، عنوان می‌کند: هر وزیر تازه‌کار که می‌آید، تصور می‌کند قدرت مطلق دارد، اما در عمل می‌بینیم که دستور وزیر از وزارتخانه هم خارج نمی‌شود؛ چه رسد به اینکه اجرایی شود.
پازوکی: با مدیریت بسته نمی‌توان شغل ایجاد کرد
مهدی پازوکی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی همچنین می‌گوید: بالاترین نرخ اشتغالزایی طی ١۶ سال اخیر در ایران به سال ١٣٩۶ تعلق دارد.
وی با اشاره به اینکه این آمار باید از سوی مخالفان برجام مورد تحلیل قرار گیرد، اضافه می‌کند: در حقیقت دوستان مخالف برجام باید توضیح دهند در برابر این آمار چه توضیحی دارند؛ چراکه حتی از منظر اشتغالزایی اهمیت برجام روشن است.
این کارشناس اقتصادی با استناد به گزارش رسمی سازمان برنامه و بودجه درباره اشتغال گفت: در گزارشی که تحت عنوان آمار اقتصادی در سال ۱۳۹۸ منتشر شده، مشخص است بهترین خالص ایجاد اشتغال به سال ١٣٩۶ تعلق دارد. در این سال ۷۶۴ هزار نفر شاغل شدند و این قابل توجه دوستانی است که از برجام می‌ترسند. وی در توضیح این مطلب ادامه داد: این نشان می‌دهد برجام به نفع منافع ملی ایران است.
پازوکی با اشاره به اینکه پس از کرونا، حدود یک میلیون و ۱۰ هزار نفر از بازار کار خارج شدند، عنوان می‌کند: جدا از این، مجموعا کسانی که به دلیل تحصیل از بازار کار خارج شده‌اند یا زنانی که خانه‌دار مانده‌اند، به ۱.۵ میلیون نفر می‌رسند.
وی با تاکید بر اینکه این اطلاعات تا پایان سال ۱۳۹۹ است، تصریح می‌کند: در پایان آن سال ایران ۲۳ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر شاغل و ۲.۵ میلیون بیکار داشته که جمع آنها ۲۵.۷ میلیون نفر جمعیت فعال می‌شود.
به گفته وی، عرضه نیروی کار نیز ۲۵ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر است. پازوکی می‌افزاید: اگر نرخ رشد اقتصادی حدود ۳.۵ تا ۴ درصد باشد، باید حدود ۵۰۰ هزار شغل در سال ایجاد شود و برای اینکه اشتغال یک میلیونی داشته باشیم، به حداقل نرخ رشد هشت درصدی نیاز داریم و من معتقدم این بسیار بعید است.
استاد اقتصاد دانشگاه با اشاره به اینکه در سال آینده رشد بالای اقتصادی ممکن نیست، متذکر می‌شود: اگر سلامت اقتصادی را به اقتصاد برنگردانیم و به این شکل انتصابات در بدنه مدیریت ادامه دهیم، اتفاق خوبی رخ نمی دهد. متاسفانه بدنه کارشناسی کشور افت پیدا کرده و بعید است با این مدیریت بسته اشتغال موجود را حفظ شود.
باقری: بیکاران، اشتغال را به صرفه نمی‌دانند
محسن باقری، عضو هیات مدیره کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان تهران در ادامه کلاب‌هاوس خبرآنلاین با موضوع وعده اشتغال دو میلیونی واقعیت یا سراب می‌گوید: مرکز پژوهش‌ها عدد ۱۵ میلیون نفر را برای بیکاران ارائه داده است. اینها پایه و اساس علمی ندارد. سامانه جامع کار هم کارایی ندارد و آمارهایی که اعلام می‌شود، واقعی نیست. در اطراف خود، تعداد زیادی از جوانان بیکار را می‌بینیم و چون اشتغال آنها اتلاف عمر تلقی می‌شود و دستمزدها خیلی اندک است، سعی می‌کنند مستقل نشوند، چون اساسا اشتغال را تلف کردن عمر می‌دانند.
وی درباره وعده اشتغال ۲ میلیونی می‌افزاید: این ظرفیت‌ها وجود دارد. شما به نهاده‌های دامی ایران نگاه کنید. علل اینکه اقتصاد ما پویا نشده است، این است که نتوانستیم بخش کشاورزی و مسکن را فعال کنیم. درآمدهای نجومی مربوط به دوره‌ای بود که متعلق به دولت گذشته است. درآمدهای ارزی دولت آقای روحانی با ۳ دولت قبلی به لحاظ ریالی برابری می‌کند. عدد فروش نفت کم بوده، ولی تبدیل آن به دلار را همه می‌دانیم و درآمدهای ارزی دولت طبق آمار مرکز ملی آمار، برابر با ۳ دولت قبلی است.
باقری تصریح می‌کند: وضعیت سرمایه‌گذاری خارجی را می‌بینید و سرمایه‌های سرگردان مردم را که بانک‌ها به کدام سمت می‌برند. مهم این است که اشتغال پایدار باشد؛ نه اینکه شغلی ایجاد کنیم که سال آینده از بین رود.
وی می‌گوید: اقتصاددان‌ها دنبال این هستند که بگویند ما نمی‌توانیم. ۲۰۰ سال است می‌گوییم کشور در حال گذر به توسعه است. دوره طولانی داشتیم که بهانه می‌آورند تا اقتصاد را درست کنند.
عضو هیات مدیره کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان تهران تصریح می‌کند: دولتمردان بدانند فهم ما از اقتصاد و هدف غایی و نهایی، منتهی شدن به اشتغال کامل است. نمی خواهم به اقتصاد کره شمالی که هیچ‌کاره است، اشاره کنم.
باقری با بیان اینکه نمی‌توان رابطه سیاست خارجی با داخلی را نفی کرد، ولی برای تامین ۲ میلیون شغل، اگر اراده‌ای وجود داشته باشد، راهکار عملی هم داریم، متذکر می‌شود: اینکه ما طرحی را ننوشتیم که بگوییم ۲ میلیون شغل ایجاد می‌کنیم، یک حرف غیرکارشناسی است.
وی می‌افزاید: تا طرح را ننویسید و همه مسایل را محاسبه نکنید، نمی‌توانید بگویید چقدر اشتغال ایجاد می‌کنیم. ما در زمان بازسازی جنگ می‌توانستیم کارخانه‌هایی که تعطیل کرده بود، نوسازی کنیم. آقایان می‌گویند افزایش دستمزد، تورم انتظاری ایجاد می‌کند. تورم مهار نشد و با سبد معیشتی که اقلامش به سر به فلک کشید، مزدی که تصویب کردیم، در ۴ ماه مستهلک شد.
عضو هیات مدیره کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان تهران متذکر می‌شود: بسیاری از بیکاران، اشتغال را به صرفه نمی‌دانند و اشتغال را توهین به خود می‌دانند. می‌گویند بهتر است عمرمان را ارزان به کارفرما نفروشیم.
نصیری: اعتماد به اقتصادی که ۱۰۰ درصد تورم دارد، در جهان وجود ندارد
علی نصیری، اقتصاددان نیز در کلاب‌هاوس خبرآنلاین می‌گوید: آقای وزیر کار نشان دادند توانایی انجام وعده خود را دارد. آقای عبدالملکی فرد بسیار توانمندی است، ولی ایشان در پست قبلی موانع زیادی نداشتند، ولی الان که قرار است در سطح کلان کار کنند، وزارتخانه‌ها و نهادهای دیگر مانند بانک مرکزی هم باید با ایشان کار کنند.
وی می‌افزاید: شاید هماهنگی اینها، از توان یک نفر خارج است. با توجه به اینکه اختلاف‌نظر در تیم اقتصادی دولت زیاد است، مانند تفاوت ذهنیت اقتصادی آقایان مخبر و رضایی با خاندوزی و عبدالملکی، ممکن است موفق به انجام وعده‌های خود نشوند.
نصیری با اشاره به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در کشور، عنوان می‌کند: اگر این اتفاق بیفتد، تورم زیادی را خواهیم داشت. این پالسی است که به جامعه می‌دهیم که فعالیت سوداگری ۱۰۰ درصد سود دارد، ولی تولید ۲۰ درصد سود می‌دهد. طبیعتا در این شرایط نرخ بیکاری در بلندمدت افزایش می‌یابد و اختلاف‌نظر بین وزرای اقتصادی اجازه نمی‌دهد آقای عبدالملکی این کار را انجام دهد؛ وگرنه پتانسیل انجام این کار در کشور وجود دارد.
وی متذکر می‌شود: بیکاری مربوط به بخش تولید جامعه است و ارتباطی با بحث سیاست خارجی و تحریم ندارد. در کشورهای کاملا بسته مانند کره‌شمالی، نرخ بیکاری بالاست؟ خیر، ارتباطی ندارد. اگر قرار بود ارتباط بین سیاست خارجی و اشتغال باشد، تمام کره شمالی باید بیکار باشد. در کشورهای صادرات‌محور صنعتی، سیاست خارجی به اشتغال ارتباط دارد. اشتغال صرفا به تولید و مشکلات آن ارتباط دارد.
این کارشناس اقتصادی وقتی در سیاست خارجی ما ارتباط نداشته باشیم طبیعتا هزینه‌هایی برای کشور دارد ولی مساله این است که هر چیزی را به سیاست خارجی و برجام ارتباط ندهیم.
نصیری با اشاره به سرمایه‌گذاری خارجی، می‌گوید: شما مشکل تورم را نمی‌توانید حل کنید، انتظار دارید سرمایه‌گذار خارجی ارز را تبدیل به ریال کند و این‌جا تولید با ۳۰ درصد سود کند، ولی ۷۰ درصد پولش با تورمی که بانک‌ها خلق می‌کنند، برود؟ اصلا از فردا همه تحریم‌ها درست شود، چقدر سرمایه‌گذاری خارجی داریم؟ اعتماد به اقتصادی که ۱۰۰ درصد تورم دارد، در جهان وجود ندارد.
وی با بیان اینکه همین الان اگر قرار باشد ارز ۴۲۰۰ تومانی را حذف کنیم، ابرتورم به اقتصاد ایران تحمیل می‌شود، تصریح می‌کند: ارز ۴۲۰۰ تومانی خیلی از افزایش قیمت‌ها را کنترل کرده است.
صالحی: پارادایم درست در اقتصاد نمی‌بینیم
حمیدرضا صالحی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران نیز می‌گوید: فرض کنید می‌خواهیم یک خط تولید را توسعه دهیم یا استارت‌آپ ایجاد کنیم و شغلی ایجاد کنیم. باید ساختارها آماده باشد تا شغل ایجاد شود. اقتصاد نباید دستوری باشد و باید تورم کنترل شود. تکلیف یارانه انرژی هنوز معلوم نیست.
وی می‌افزاید: بنزین را ناگهان سه برابر می‌کنیم و دوباره می‌بینیم بنزین باز هم چند سال ۱۵۰۰ تومان می‌ماند. ما یک پارادایم درست نمی‌بینیم. می‌گویند آثار ارز ۴۲۰۰ تومانی را می‌بینید. مگر برنج، روغن، گوشت و مرغ ارزان شده است؟ دولت را نگران می‌کنیم تا اصلاحات ساختاری نکند. دولت را امیدوار می‌کنیم در برجام صحبت کند تا چند میلیارد دلار وارد کشور کند و پمپاژ شود تا مسکن شود.
صالحی عنوان می‌کند: بحث مداخله دولت و خارج شدن از اقتصاد دستوری، خصوصی‌سازی واقعی، تکلیف یارانه انرژی و رفع تحریم‌ها و تنش‌زدایی با کشورها، می‌تواند ما را به سمت اشتغالزایی ببرد.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران تصریح می‌کند: درباره ارتباط سیاست خارجه و اشتغال چطور می‌توان موضوع را بی‌ربط دانست. وقتی سیاست خارجه بدون تنش باشد، سرمایه خارجی به کشور وارد می‌شود و این سرمایه‌ها موجب اشتغال می‌شود.
صالحی درباره راستی‌آزمایی وعده ایجاد اشتغال، متذکر می‌شود: اقتصاد ما بیمار است و هر زمان دولت‌ها به اصلاحات ساختاری توجه کردند، تاثیر آن را روی شاخص‌های اشتغال را دیدیم.
وی یادآور می‌شود: در برنامه سوم توسعه که اصول درستی را سازمان برنامه بنیان گذاشته بود تا حامل‌های انرژی و دستمزدها با شیب درستی حرکت کند، علاوه بر اینکه تورم یک‌رقمی و ارز تثبیت شده بود، اشتغال ۶۵۰ هزار نفری ایجاد شد. اگر در همین دولت به اصلاحات زیرساختی توجه کنیم، حتی بدون نفت هم می‌توان پیش‌بینی کرد دسترسی به این هدف مقدور است. نه ۲ میلیون نفر اشتغال، بلکه همان ۶۵۰ هزار نفر هم خوب است.
خدایی: در یک سال نیاز به ۳۵۰ هزار میلیارد تومان سرمایه است
علی خدایی، نماینده کارگران در شورای عالی کار در ادامه در کلاب‌هاوس خبرآنلاین می‌گوید: آیا وزارت کار متولی اشتغال است؟ اشتغالی که می‌خواهیم ایجاد کنیم، باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟ آقای عبدالملکی می‌گوید منظورمان اشتغالی نیست که بیمه و ثبات داشته باشد. اگر کسی یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان درآمد داشته باشد، از نظر ما شاغل است.
وی می‌افزاید: معیار ما، بیمه و اشتغال کامل است. در دولت آقای احمدی‌نژاد هم عنوان می‌شد ما یک میلیون و ۶۰۰ هزار شغل ایجاد کردیم. این بیشتر آمارسازی بود.
خدایی با اشاره به هزینه ۳۵۰ میلیون تومانی برای ایجاد هر شغل ثابت، تصریح می‌کند: برای یک‌سال دولت باید ۳۵۰ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کند. عملا با توجه به ابهام در منابع بودجه و کسری، بعید است بتوان به این هدف رسید و این آمار دور از ذهن است.
وی با بیان اینکه به جای دادن وعده اشتغال، ای کاش وعده حل مشکلات را می‌دانند، می‌گوید: شاید بهتر باشد جلوی عوامل ضد اشتغال را در کشور بگیریم. به وفور می‌بینم نخبگانی که به کانادا مهاجرت می‌کنند. اینها روزانه می‌روند و ما داریم مفت، نخبگان کشور را از دست می‌دهیم.
نماینده کارگران در شورای عالی کار تصریح می‌کند: وقتی شایسته‌سالاری در کشور وجود ندارد، افراد شایسته، کشور را ترک می‌کنند و در نهایت مجبور می‌شویم سراغ افراد درجه ۲ برویم. اگر موانع سرمایه‌گذاری رفع نشود، این وعده‌ها تنها در حد وعده می‌ماند.
بیشتر بخوانید: ۱.۵ میلیون نفر از بازار کار خارج شدند/ ایرانیان مقیم خارج چقدر ثروت دارند؟
۲۲۳۲۲۵
