ژنیکوماستی، که به آن بزرگ شدن سینه مردان نیز گفته می‌شود، به رشد غیرطبیعی بافت سینه در مردان اشاره دارد. این عارضه می‌تواند در یک یا هر دو سینه رخ دهد و درجات مختلفی از خفیف تا شدید داشته باشد. ژنیکوماستی مشکلی شایع است و تخمین زده می‌شود که حدود 50 درصد از مردان در مقطعی از زندگی خود به آن دچار می‌شوند.
علل ژنیکوماستی
دلایل متعددی برای ژنیکوماستی وجود دارد، اما شایع‌ترین آنها عدم تعادل هورمونی است. تستوسترون، هورمون مردانه اصلی، مسئول رشد عضلات و مو و همچنین سرکوب رشد بافت سینه است. استروژن، هورمون زنانه اصلی، مسئول رشد سینه‌ها است.
عدم تعادل هورمونی به نفع استروژن می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله موارد زیر رخ دهد:
- بلوغ: در دوران بلوغ، سطح هورمون‌ها در حال نوسان است و گاهی اوقات می‌تواند منجر به ژنیکوماستی موقت شود. این امر معمولاً طی چند ماه یا چند سال به خودی خود برطرف می‌شود.
- چاقی: چاقی می‌تواند سطح استروژن را در مردان افزایش دهد و خطر ابتلا به ژنیکوماستی را افزایش دهد.
- افزایش سن: با افزایش سن، سطح تستوسترون به طور طبیعی کاهش می‌یابد و این امر می‌تواند منجر به افزایش نسبی استروژن و در نتیجه ژنیکوماستی شود.
- شرایط پزشکی: برخی از شرایط پزشکی مانند سوء تغذیه، سیروز کبدی و نارسایی کلیه می‌توانند بر تعادل هورمونی تأثیر بگذارند و منجر به ژنیکوماستی شوند.
- داروها: برخی از داروها، مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد اضطراب و داروهای قلبی، می‌توانند به عنوان یک عارضه جانبی باعث ژنیکوماستی شوند.
- مصرف مواد مخدر: مصرف استروئیدهای آنابولیک و ماری جوانا می‌تواند سطح هورمون‌ها را در مردان تغییر دهد و خطر ابتلا به ژنیکوماستی را افزایش دهد.
علائم ژنیکوماستی
علائم اصلی ژنیکوماستی عبارتند از:
- بزرگ شدن بافت سینه در یک یا هر دو سینه
- حساسیت یا درد نوک سینه
- احساس شرم یا اضطراب در مورد ظاهر سینه ها
تشخیص ژنیکوماستی
پزشک می‌تواند با معاینه فیزیکی و بررسی سابقه پزشکی شما، ژنیکوماستی را تشخیص دهد. در برخی موارد، ممکن است آزمایش خون یا سایر آزمایشات تشخیصی برای بررسی عدم تعادل هورمونی یا سایر شرایط پزشکی انجام شود.
درمان ژنیکوماستی
درمان ژنیکوماستی به علت آن بستگی دارد. در برخی موارد، ژنیکوماستی به خودی خود برطرف می‌شود، به خصوص اگر ناشی از بلوغ یا افزایش وزن باشد.
در موارد دیگر، درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تغییرات سبک زندگی: کاهش وزن، رژیم غذایی سالم و ورزش منظم می‌تواند به کاهش سطح استروژن و بهبود ژنیکوماستی کمک کند.
- دارو: داروهایی مانند تاموکسیفن می‌توانند سطح استروژن را کاهش داده و به کوچک شدن بافت سینه کمک کنند.
- جراحی: در موارد شدید ژنیکوماستی، ممکن است جراحی برای برداشتن بافت اضافی سینه لازم باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر دچار ژنیکوماستی هستید، مهم است که برای تشخیص و درمان به بهترین پزشکان متخصص دکتر جراح عمومی مراجعه کنید. پزشک می‌تواند علت ژنیکوماستی شما را تعیین کند و بهترین گزینه درمانی را برای شما توصیه کند.