دولت در حالی وعده اعطای سهام عدالت به جاماندگانی که زیر پوشش نهادهای حمایتی هستند در بودجه ۱۴۰۲ داده که در اجرای طرح مولدسازی دارایی عقیم مانده و از طرف دیگر ۷۰ درصد دیگر جاماندگان بلاتکلیف هستند.
سهام عدالت در سه سال گذشته که شاخص کل بورس رشد قابل توجهی داشته با حاشیه های زیادی مواجه شده و در حال حاضر بیش از ۴ میلیون نفر هم سهام عدالت ندارند و در مقطع کنونی دولت برنامه جدی برای تخصیص سهام به آن‌ها ارائه نکرده است. هرچند وزیر کار و امور اجتماعی وعده هایی برای تخصیص سهام به سه دهک پایین جامعه که زیر پوشش نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد و بهزیستی هستند را داده اند، اما بازهم ابهام زیادی درباره تکلیف نهایی جاماندگان سهام عدالت وجود دارد.
براساس آمارها حدود یک میلیون ۴۴۹ هزار نفر از جاماندگان سهام عدالت در دهک های پایین جامعه قرار دارند و احتمالا بخش عمده ای از آن‌ها زیر پوشش نهادهای حمایتی هستند که تقریبا حدود ۳۰ درصد از افرادی هستند که سهام عدالت ندارند و برای اعطای ده میلیون تومان سهام به همین تعداد حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است و با توجه به مشکلات اقتصادی که وجود دارد دولت فعلا تن به اجرای آن نداده است.
سخنگوی کانون سهامداران عدالت با اشاره به میزان سهام عدالت جاماندگان در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ اعلام کرده است «مجلس هم در قانون بودجه تاکید کرد که با اولویت مشمولان نهادهای حمایتی که سهام عدالت دریافت نکردند، اجرای طرح سهام عدالت برای جاماندگان کلید بخورد. این آمار قطعی است و اطلاعات آنهم استخراج شده است و توسط این دو نهاد هم به سازمان خصوصی سازی اعلام شده است.»
سرنوشت جاماندگان سهام عدالت به کجا رسید؟
یک نماینده مجلس با اشاره به اینکه سهام عدالت حق همه مردم است، گفت: تلاش می کنیم در لایحه بودجه ۱۴۰۲ منابع لازم برای تخصیص سهام عدالت به تمام افرادی که در شرایط کنونی سهام عدالت ندارد پیش بینی شود.
محمد حسن آصفری با بیان اینکه دولت باید بخش عمده ای از سهام شرکت های دولتی را واگذار کند، افزود: در مقطع کنونی مشکلی برای تخصیص سهام به جاماندگان سهام عدالت وجود ندارد و در این زمینه تنها به عزم نماینده های مجلس برای تصویب قوانین مربوطه نیاز دارد.
سهام عدالت طرح موقتی نیست
در شرایط کنونی دولت اعلام کرده در چارچوب طرح مولدسازی دارایی ها بخش از سهام شرکت ها را واگذار می کند و حتی قرار شده ۶۰ هزار میلیارد تومان از این اعتبارات برای همسان سازی حقوق بازنشستگان و حقوق کارکنان استفاده کند بنابراین مشکلی برای واگذاری سهام شرکت ها ندارند، اما در شرایط کنونی اراده ی برای اعطای سهام به جاماندگان سهام عدالت وجود ندارد.
همچنین نایب رئیس اول کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات با بیان اینکه سهام عدالت باید به همه آحاد مردم داده شود، تصریح کرد: دولت برنامه برای تخصیص سهام عدالت به همه جاماندگان برنامه ی ارائه نکرده، اما مجلس به طور قطع اصلاح تخصص سهام عدالت به مردم را پیگیری می کند.
با بیان اینکه واگذاری سهام عدالت یک طرح پیوسته و مداوم است، تصریح کرد: این طرح تنها برای گذشتگان نبوده حتی در طرح جوانی جمعیت برای فرزندان تازه متولد شده هم واگذاری سهام عدالت پیش بینی شده و باید این مساله اجرایی برای همه کودکان اجرایی شود.
توقف ارزش سهام عدالت
در حال حاضر یکی از مهمترین چالش های سبد سهام عدالت نوسانی بودن شاخص کل بورس است به طوری که در یک محدوده شاخص نوسان می کند و معلوم نیست تا چه زمانی قرار است این نوسان بین یک میلیون و سیصد هزار واحد تا یک میلیون و ششصد هزار واحدی ادامه داشته باشد.
یک کارشناس بازار ضمن اشاره به چالش های که در بازار وجود دارد، گفت: در شرایط کنونی دولت مشکل اجرای تصمیم گیری دارد و همواره درباره مسایل این چنینی بیشتر از اینکه شفاف سازی کند گره افکنی کرده است.
فردین آقابزرگی با بیان اینکه دولت در بخش واگذاری سهام شرکت های دولتی توان واگذاری به بخش خصوصی ندارد، اظهار کرد: در یک سال اخیر دولت سهام شرکت های دولتی را به صورت بلوکی واگذار کرده و کاملا به بخش خصولتی واگذار شده اند. اما برای واگذاری سهام به مردم در قالب سهام عدالت و… مشکلی وجود ندارد، هرچند در دو سال اخیر ارزش سهام عدالت در یک محدوده ثابت باقی مانده در حالی که تورم در اقتصاد کشور فزاینده بوده است.
براساس این گزارش به نظر می رسد گرچه دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۲ اعلام کرده سهام عدالت به جاماندگانی که زیر پوشش نهادهای حمایتی هستند می دهد، اما بارها مسئولان اعلام کردند مشخص نیست چه تعداد از جاماندگان سهام عدالت زیر پوشش نهادهای حمایتی هستند و این گره افکنی ها حکایت از این دارد که به دنبال مشروط کردن اجرای آن در لایحه بودجه ۱۴۰۲ است، همانطوری که واگذاری سهام عدالت فوت شدگان یکسالی به دلیل عوامل مختلفی به عقب موکول شده است و حالا گفته شده استان ها باید اطلاعات فوت شدگان و دارندگان سهام عدالت را در سامانه ارائه دهند تا در نهایت برپایه صحت سنجی قوه قضاییه تخصیص سهام عدالت اتفاق بیفتد. نکته جالب توجه اینجاست که اطلاعات مربوط به فوت شدگان سهام عدالت پویاست و عملا وعده های داده شده درباره سامانه ثبت اطلاعات بهانه ای برای تعویق واگذاری سهام عدالت به ورثه است، زیرا هنوز زیرساختی برای فروش این دارایی ها وجود ندارد./بازار
عیدی دولت رئیسی به سهام عدالتی ها
در خرداد و تیر ۱۴۰۱ خبری مبنی بر ثبت نام جاماندگان سهام عدالت منتشر شد. قرار بود در سال جدید جاماندگان سهام عدالت هم بتوانند ثبت نام کنند.
سید احسان خاندوزی با حضور در صحن مجلس ضمن اشاره به تحقق ۱۰۰ درصدی واگذاری اوراق مالی که در بودجه ۱۴۰۱ آمده بود، گفت: در تامین کسری بودجه دولت، یکی از مسیرهایی که در سال‌های اخیر سهم بیشتری به خود اختصاص داده است، مسئله انتشار اوراق است (استقراض از مردم) برای رفع کسری بودجه بود.
وزیر اقتصاد توضیح داد: این اوراق دو مدل دارد که یک مدل آن این است که دولت برای رفع کسری‌های موقت پیش از پایان سال (در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲) از ابزار جدید اوراق درون سالی استفاده کرده است، اما ان مدلی که مهمتر است در مورد انتشار اوراقی است که برای کسری‌های بین سال‌های مختلف است. عملکرد دولت در سال ۱۴۰۱ با توجه به تمامی فشارهای تورمی، و انتظار همه برای اینکه دولت بیشترین میزان تامین مالی و استقراض را از طریق اوراق انجام دهد، این بود که بار کمتری بر حوزه اوراق وارد کرد.
خاندوزی ادامه داد: در حوزه واگذاری دارایی‌های مالی تا کنون ۱۷۲ هزار میلیارد تومان عملکرد صورت گرفته است. یعنی ۱۰۰ درصد تحقق کامل آن چیزی که در بودجه آمده است و از این بابت وزارت اقتصاد توانسته دقیقا مطابق قانون بودجه ۱۴۰۱ حرکت کند.
وی افزود: دولت حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان در ۱۰ ماهه امسال برای بازپرداخت اوراق هزینه کرده است، یعنی بدهی سال‌های گذشته‌ای که سررسید آن‌ها رسید و دولت آن‌ها را بازپرداخت کرد، بر این اساس حدود ۶۷ هزار میلیارد تومان فروش اوراق نقدی توسط دولت بوده است. مابه‌تفاوت این دوعدد یعنی حدود ۸۷ هزار میلیارد تومان خالص بازپرداخت دولت به بازار است.
در حوزه‌ی فروش سهام، مجموعا عملکرد ده ماهه، ۹۴ درصد مصوب قانون بودجه را انجام داده ایم، که بخش مهمی از آن به عرضه سهام پتروشیمی خلیج فارس برمی‌گردد که با سه روز رقابت تخصصی حدود ۳ برابر قیمت تابلو به فروش رسید.
سهام عدالت جدید شامل چه کسانی میشود؟
وزیر اقتصاد در خصوص سهام عدالت توضیح داد: همچنین در خصوص سهام عدالت، مصوبه دولت انجام شده، به زودی با تایید مجلس آن را هم نهایی می‌کنیم و مسئله‌ی عرضه سهام عدالت ایثارگران، بهزیستی و کمیته امداد هم خاتمه پیدا می‌کند.
خاندوزی گفت: دومین تکلیفی که در مجلس معین شده بود، مربوط به رد دیون بود که از مجموع ۱۳۰ هزار میلیارد تومان رد دیون، ۱۱۹ هزار میلیارد تومان از رد دیون تعیین تکلیف شده است، ۹۰ هزار میلیارد تومان برای تامین اجتماعی، ۲۰ هزار میلیارد تومان برای بنیاد شهید، ۹ هزار میلیارد تومان برای صندوق بازنشستگی که تخصیص پیدا کرد.
وی در پایان گفت: افزایش سرمایه بانک‌ها نیز مورد تاکید مجلس بود که حدود ۳۵ هزار میلیارد تومان، برای افزایش سرمایه بانک‌های دولتی مصوبه دریافت شد و بخشی از افزایش سرمایه پالایشگاه شازند نیز برای افزایش سرمایه بانک‌ها و افزایش قدرت اعتبار دهی بانک‌ها تخصیص پیدا کرده است که در مراحل نقل و انتقال است.
سخنگوی کانون سهام عدالت کشور گفت: امسال شناسایی اقشار آسیب پذیر تحت پوشش نهادهای حمایتی برای اختصاص سهام عدالت در حال انجام است.
حیدری سخنگوی کانون سهام عدالت کشور گفت: مجلس، قانونی برای جاماندگان سهام عدالت تصویب و دولت هم اعلام کرده که بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی(ره) و سایر نهادهای حمایتی موظف به شناسایی اقشار آسیب پذیر تحت پوشش خود برای اختصاص سهام عدالت هستند.
او می گوید: تا سال آینده سهام عدالت برای افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی اختصاص پیدا می کند و امسال برنامه ای برای سایر اقشار نداریم.
سخنگوی کانون سهام عدالت کشور گفت: هیچ مرجعی برای ثبت نام سهام عدالت به صورت حضوری و غیرحضوری وجاهت قانونی ندارد.
او می گوید: پیامک های حاوی لینک درخصوص سهام عدالت کلاهبرداری است و برخی کافی نت ها با فریب شهروندان به جای سهام عدالت، ثبت نام سجام را انجام می دهند درحالی که ثبت نام سهام عدالت انجام نمی شود.
حیدری گفت: سود سهام عدالت از طریق پایگاه اینترنتی آن قابل پیگیری است، شهروندان پس از مراجعه به این پایگاه حتما شماره شبای خود را چک کنند.
او می گوید: شماره تلفن ۱۵۶۹ پاسخگوی سوالات شهروندان درخصوص سهام عدالت است.
