سپهر ستاری: «رافائل واران» مدافع فرانسوی سابق باشگاه رئال مادرید در 10 فصلی که در «سانتیاگو برنابئو» حضور داشت؛ شخصاً موفقیت انفرادی قابل توجهی به دست نیاورد اما در عوض به همراه قوهای سپید اسپانیا یک کوپا دل‌ری، سه قهرمانی در لیگ و چهار قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا را به کلکسیون افتخاراتش افزود! به این عناوین، قهرمانی جهان به همراه تیم ملی فرانسه را نیز اضافه کنید. کارنامه‌ای شامل 360 بازی در بزرگ‌ترین باشگاه جهان و 79 حضور در ترکیب «خروس‌ها».
داستان اما از اولین ال‌کلاسیکوی این ستاره فرانسوی در بازی رفت نیمه‌نهایی کوپا دل‌ری در فصل 13-2012 در ورزشگاه تاریخی «سانتیاگو برنابئو» کلید خورد؛ جایی که او ابتدا یک موقعیت عالی را از بارسلونا گرفت، سپس «لیونل مسی» را متوقف کرد و در نهایت با یک ضربه سر دیدنی نتیجه مسابقه را به تساوی کشاند. واران در بازی برگشت هم موفق به گلزنی شد تا رئال جواز حضور در فینال رقابت‌ها را به دست آورد. این عملکرد چیزی بود که واران در 19 سالگی از خود به تصویر کشید و از زمزمه شکل‌گیری یک داستان رویایی را سر زبان‌ها انداخت.
اما واران اکنون 28 سال دارد و پس از بردن 18 مدال قهرمانی، رئال را ترک کرده است. جدایی رافائل از سفیدپوشان مادریدی اتفاقی بود که از چند ماه قبل می‌توانستید آن را پیشبینی کنید. اولین نشانه‌های آن نیز یک سال پیش به چشم آمد اما بسیاری تصمیم گرفتند آن را نادیده بگیرند. نکته کلیدی در جدایی واران هم اینجاست که خداحافظی‌اش نه اشک‌آور بود و نه انتقاد شدیدی را به دنبال داشت. در واقع این خروج بر خلاف جدایی «سرخیو راموس» هیچ سروصدای زیادی به پا نکرد.
در ماه فوریه بود که مذاکرات برای تمدید قرارداد متوقف شد. در همان زمان باشگاه احساس کرد یا ایجنت‌های واران توقعی بیش از اندازه دارند یا او تصمیم خود برای جدایی را گرفته است! از این رو قرار دادن نام او در لیست فروش کار سختی نبود؛ مخصوصاً در این مقطع که رئال شدیداً برای بهبود اوضاع مالی خود، چشم به فروش بازیکن‌های خود دوخته. کسب درآمدی 50 میلیون یورویی برای بازیکنی که تنها یک سال از قراردادش باقی مانده، قطعاً حرکت اقتصادی هوشمندانه‌ای به حساب می‌آید. آن هم فروش بازیکنی که در فصل گذشته عملکرد درخشانی از خود به جا نگذاشته و ظهور مدافعی همچون «ادر میلیتائو»، همه رئالی‌ها را به این باور رسانده که جانشین آماده‌ای را در اختیار دارند.
دلیل دیگری که باعث شد این انتقال کم سروصدا باشد؛ ذاتِ بدور از حاشیه واران است. فاکتوری که قطعاً یکی از نقاط مثبت او به حساب می‌آید و البته بعضاً هم باعث شده همچون «کلود ماکه‌له‌له» ستاره بی‌حاشیه سال‌های دور کهکشانی‌ها، مورد توجه ویژه قرار نگیرد. مدافع فرانسوی یکبار در همین خصوص گفت: «بچه‌هایی هستند که در 10 سالگی آنها را می‌بینید و فکر می‌کنید حتما موفق خواهند شد اما من اینگونه نبودم. من خوب بودم اما هیچوقت یک پدیده به حساب نمی‌آمدم.»
اکنون 10 سال از آن ال‌کلاسیکوی رویایی گذشته و همان شب، همچنان برجسته‌ترین شب فوتبالی واران است. هر چقدر این 10 سال را مرور کنید، شاید بازی خاص یا لحظه ویژه دیگری از او به یاد نیاورید. به سختی می‌توان واران را در نقشِ نخست یک برد لحظه آخری یا زننده یک گل مهم یا قهرمانِ یک نمایش دراماتیک دید. هر چند تلخ اما حقیقت امر این است که داستان‌ها برای ماندگاری یا باید یک رستگاری بزرگ را به تصویر بکشند یا یک روایت خارق‌العاده داشته باشند. قصه فوتبالی مدافع فرانسوی اما هیچکدام از این دو فاکتور کلیدی را نداشت.
در مدت یک دهه حضور رافائل در مادرید، تنها و تنها یک بار صفحات روزنامه‌های اسپانیایی به او اختصاص یافت؛ آن هم هفت سال پیش! او در همین خصوص اعتراف نمود: «زمانی که کوچک بودم می‌گفتند ذهنیت برتری‌طلبی ندارم. سبک بازی‌ام باعث نمی‌شود شما فکر کنید من یک جنگجو هستم. کلید کار من پیشبینی است. از نظر من برای گرفتن توپ لازم نیست حریف را لمس کنید. من ترجیح می‌دهم زمین نخورم، پیشبینی کنم و مالکیت توپ را در اختیار بگیرم.»
واران در مادرید تنها 27 کارت زرد و یک کارت قرمز گرفت؛ برای درک این آمار، کافی‌ست این اعداد را با آمار راموس مقایسه کنید که در دوران ورزشی‌اش 226 کارت زرد و 26 کارت قرمز مقابل چشمانش دید! حضور در کنار فوق‌ستاره‌ای همچون راموس که کاپیتان، افسانه و چهره کاریزماتیک رئال مادرید به حساب می‌آمد، شاید در مواقعی واران را تحت‌الشعاع قرار داده باشد اما آمار را نمی‌توان نادیده گرفت. از این حقیقت که واران در داخل و خارج زمین هیچگاه جلب توجه نکرده، نمی‌توان چشم‌پوشی کرد. او فقط بازی می‌کند؛ به طور منظم و برای یک دهه، آن هم در جایی که حق هیچ اشتباهی برایش قائل نبودند.
«آلوارو آربلوآ» هم‌بازی سابق واران در رئال بهتر از هر چهره دیگری او را توصیف کرده است: «رافائل یک پسر ساکت است که هرگز مشکلی برای تیم ایجاد نمی‌کند، هیچ سروصدایی ندارد و هرگز نمی‌خواهد در کانون توجهات قرار بگیرد. این شخصیت با نحوه بازی او هم متناسب است. او کارها را طوری انجام می‌دهد که به نظر آسان برسند. فیزیک بدنی او باورنکردنی است. از سرعت وحشتناکی بهره می‌برد به طوری که اگر با او کورس بگذارند، حتی اگر برای تصاحب توپ مجبور باشند تکل بزنند، رافا چند ثانیه زودتر به توپ می‌رسد و طوری با آرامش آن را به دروازه‌بان پاس می‌دهد که گویی هیچ کار خاصی انجام نداده است. نمی‌دانم آیا این باعث شده که او کمتر دیده شود یا خیر اما برای او بد نبوده. فراموش نکنید که هیچکس در دوران جوانی، طعم چهار بار قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا را نچشیده است.»
زمانی نه چندان دور، «میشل پلاتینی» گفته بود که واران باید برنده توپ طلای 2018 شود؛ درست یکی از معدود لحظاتی که رافائل را میشد در مرکز داستانِ داغِ فوتبال دید. بعد از آن نه خبری از واران بود نه رسانه. حتی بعضی اوقات اطرافیانش، او را تشویق می‌کردند که در رسانه‌ها حضور بیشتر و پررنگ‌تری داشته باشد اما رافا به هیچکدام از این توصیه‌ها اهمیتی نمی‌داد.
شاید تنها نکته نگران‌کننده درباره مدافع فرانسوی در «اولدترافورد»، میزان آسیب‌دیدگی‌های گاه‌وبیگاهش باشد. چهره‌ای که عادت کرده عملکردهای خوبش «عادی» جلوه داده شود و اشتباهاتش برجسته! درست مثل فصل گذشته که در نبود راموس، ماجرای حذف رئال از UCL، بر سر واران خراب شد. البته در همان زمان، رافا مسئولیت اشتباهاتش را پذیرفت و گفت: «این شکست تقصیر من است.»
این اعتراف مردی است که چهار جام اروپایی فتح کرده و در آنها نقش داشته اما هرگز چنین موضوعی را به زبان نیاورده است.
نویسنده: سید لاو
مترجم: سپهر ستاری
258 41
